Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 12 oppslagsord

aspekt

substantiv inkjekjønn

Uttale

aspekˊt

Opphav

av latin aspectus ‘syn’, perfektum partisipp av adspicere ‘sjå på’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ei sak med mange aspekt
  2. i astronomi: innbyrdes stode mellom himmellekamane
  3. i fleirtal: varsel, merke etter aspekta på himmelen
  4. i språkvitskap: grammatisk kategori eller verbform som markerer korleis ei handling går føre seg, særleg med omsyn til utstrekning i tid;
    jamfør aksjonsart
Artikkelside

perfektiv 1

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør perfektum

Tyding og bruk

  1. verbalkategori som uttrykkjer perfektivt (2 aspekt (4);
  2. verb som er bøygd i perfektiv (1, 1)
Artikkelside

iterativ 1

substantiv hankjønn

Opphav

av iterativ (3

Tyding og bruk

i språkvitskap: verbalkategori som uttrykkjer iterativt (3 aspekt (4)
Artikkelside

multi-

prefiks

Opphav

av latin multus ‘mykje’

Tyding og bruk

prefiks (1) i ord som uttrykkjer at noko består av mange aspekt;
Artikkelside

naturelement

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. ein av fleire kategoriar som stoff i naturen kan bli delte inn i
    Døme
    • naturelement som eld, vatn, jord, luft og metall
  2. naturkraft, til dømes vind eller bølgjer
    Døme
    • trasse naturelementa og gå på skitur i dårleg vêr
  3. del av eller aspekt ved natur
    Døme
    • naturelement som elvar, fjell og vegetasjon
Artikkelside

konstellasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av con- og stella ‘stjerne’; jamfør kon-

Tyding og bruk

  3. Døme
    • ein ny politisk konstellasjon
Artikkelside

jamvekt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. påverknad av like store krefter;
    det at to ting veg kvarandre opp;
    likevekt
    Døme
    • vekta er i jamvekt;
    • kreftene held kvarandre i jamvekt
  2. det at to eller fleire aspekt er høveleg tilpassa kvarandre;
    Døme
    • jamvekt mellom tilbod og etterspurnad;
    • jamvekt mellom regjering og storting
  3. indre ro, harmoni (2)
    Døme
    • han var så utor jamvekt
  4. i språkvitskap: det at trykket i eit ord er (om lag) like sterkt på to (korte) stavingar
Artikkelside

imperfektiv 1

substantiv hankjønn

Opphav

av latin imperfectus ‘ufullført, uavslutta’

Tyding og bruk

  1. verbalkategori som uttrykkjer imperfektivt (2 aspekt (4);
  2. verb som er bøygd i imperfektiv (1, 1)
Artikkelside

einøygd

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som har berre eitt auge
    Døme
    • eit einøygd monster
  2. som berre har auge for eitt aspekt, éi vinkling, éi sak eller ein avgrensa del av noko;
    Døme
    • eit einøygd verdsbilete;
    • teksten har eit altfor einøygd fokus
Artikkelside

dimensjon

substantiv hankjønn

Opphav

av latin di- og metiri ‘måle ut’; jamfør di- (2

Tyding og bruk

  1. fysisk utstrekning i éi retning
    Døme
    • dei tre dimensjonane lengd, breidd og høgd;
    • ei flate har to dimensjonar;
    • Einstein innførte tida som den fjerde dimensjonen
  2. omfang av ein viss storleik
    Døme
    • dimensjonen på materialen;
    • ei sak med store dimensjonar;
    • ein skandale av dimensjonar
  3. eit visst trekk ved ei sak, eit fenomen eller liknande;
    side, aspekt
    Døme
    • ein religiøs dimensjon;
    • ein historisk dimensjon;
    • den estetiske dimensjonen;
    • politikken har fått ein ny dimensjon med miljørørsla;
    • kulturelt mangfald er ein viktig dimensjon i kulturpolitikken
Artikkelside
Side 1 av 2