Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
7 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 7 oppslagsord

takk og pris

Tyding og bruk

brukt for å uttrykkje at ein er letta eller takksam;
heldigvis;
Sjå: pris, takk
Døme
  • takk og pris for at vi bur i eit demokrati;
  • takk og pris kom ho seg unna
Artikkelside

pris 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt príss ‘ære, lov, stas, prakt’, gjennom lågtysk, frå gammalfransk; av latin pretium ‘verdi’

Tyding og bruk

  1. pengesum ein betaler for ei vare eller ei teneste;
    verdi i pengar;
    Døme
    • prisen på brød;
    • prisane på bustader gjekk opp;
    • dei lagar eksklusive produkt og ligg høgt i pris
  2. utmerking for særleg god innsats;
    premie i konkurranse
    Døme
    • dele ut prisar i fire ulike kategoriar
  3. det å prise (3 noko eller nokon;
    ros, lovprising
    Døme
    • syngje vinens pris

Faste uttrykk

  • for ein kvar pris
    uavhengig av konsekvensane
  • ikkje for nokon pris
    slett ikkje, avgjort ikkje, på ingen måte
  • setje pris på
    verdsetje, like;
    setje høgt
  • ta prisen
    vere best;
    utmerkje seg
  • takk og pris
    brukt for å uttrykkje at ein er letta eller takksam;
    heldigvis
    • takk og pris for at vi bur i eit demokrati;
    • takk og pris kom ho seg unna
Artikkelside

lette 3

letta

verb

Opphav

norrønt létta; jamfør lett

Tyding og bruk

  1. gjere lettare;
    gjere mindre vanskeleg
    Døme
    • lette ei bør;
    • maskinen vil lette arbeidet ein god del;
    • lette tilgjenget til høgare utdanning
  2. frigjere (frå plager og uro);
    gjere mindre trykkjande, lindre, mildne
    Døme
    • lette trykket i behaldaren;
    • eg skulle gjerne letta sorga for deg;
    • eg kjende meg veldig letta etter at eksamenen var over
  3. Døme
    • bli letta for pengar
  4. lyfte litt;
    heve (seg)
    Døme
    • lette på skapet for å kike under;
    • lette på loket;
    • flyet letta frå rullebana;
    • vi får snart lette på oss og kome oss heim
  5. Døme
    • skodda letta;
    • det lettar opp

Faste uttrykk

  • lette anker
    dra inn anker
  • lette hjartet
    fortelje noko som har tyngt ein, slik at ein får det betre
    • eg treng å få letta hjartet mitt
  • lette samvitet
    vedgå noko som har gjeve ein dårleg samvit, slik at ein får det betre
  • puste letta ut
    kunne slappe av etter at noko vanskeleg eller ubehageleg er overstått eller avverja
Artikkelside

lette hjartet

Tyding og bruk

fortelje noko som har tyngt ein, slik at ein får det betre;
Sjå: lette
Døme
  • eg treng å få letta hjartet mitt
Artikkelside

vengeslag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

slag (1, 1), tak med vengene
Døme
  • fuglen letta med kraftige vengeslag
Artikkelside

tyngsel

substantiv hankjønn

tyngsle

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt þyngsl f og n

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kjenne ei tyngsel for brystet
  2. (hard) økonomisk skyldnad;
    Døme
    • leggje skattar og andre tyngsler på folket;
    • det ligg mange tyngsler på garden
  3. Døme
    • ha mange tyngsler i livet;
    • vere nokon til tyngsel – til byrde;
    • no datt det ei tyngsel av meg – eg vart letta
  4. slappleik, trøyttleik
    Døme
    • få slik tyngsel i el. over seg;
    • tyngsla kom sigande over han så han sovna
  5. tung hug, mismot
    Døme
    • det kom slik tyngsel over han
Artikkelside

sukke 2

sukka

verb

Opphav

samanheng med suge (2; kanskje med innverknad frå sukke (3

Tyding og bruk

  1. dra pusten djupt inn og sleppe han høyrleg ut att
    Døme
    • sukke og stynje;
    • sukke tungt;
    • sukke letta
  2. Døme
    • sukke etter regn
Artikkelside