Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
41 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 41 oppslagsord

gamlehus

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

i bunden form eintal eller fleirtal: hus ein budde i før ein flytta til eit nytt;
eldste huset på ein gard
Døme
  • gamlehuset på garden vart rive;
  • der gamlehusa stod, var det utrygt for ras
Artikkelside

gjerne 2

adverb

Opphav

norrønt gjarna av gjarn ‘lysten’, samanheng med gir (2, gjer; gjerrig

Tyding og bruk

  1. med sterkt ynske eller sterk vilje
    Døme
    • han vil så gjerne, men han greier det ikkje;
    • eg såg gjerne at du flytta deg
  2. med glede;
    Døme
    • det gjer eg meir enn gjerne
  3. med fordel;
    godt
    Døme
    • du kunne gjerne hjelpe til;
    • den kan du gjerne få;
    • no kan du gjerne kome;
    • det trur eg gjerne;
    • gjerne for meg
  4. kanskje, mogleg, truleg
    Døme
    • det kan gjerne hende;
    • det kan like gjerne vere slik
  5. som regel;
    ofte
    Døme
    • det er gjerne slik;
    • eg søv gjerne middag på den tida

Faste uttrykk

  • like gjerne
    brukt for å uttrykkje at eitt alternativ er like godt som eit anna
    • du kan like gjerne bu på luksushotell for kva det kostar å ha hytte
Artikkelside

pakk

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ho tok pakket sitt og gjekk

Faste uttrykk

  • pikk og pakk
    eigedelar ein har med seg;
    reisegods, flyttelass, pikkpakk
    • dei flytta med pikk og pakk
Artikkelside

pikk og pakk

Tyding og bruk

eigedelar ein har med seg;
reisegods, flyttelass, pikkpakk;
Sjå: pakk, pikk
Døme
  • dei flytta med pikk og pakk
Artikkelside

nyinnflytta, nyinnflytt

adjektiv

Tyding og bruk

som nyleg har flytta til ein stad
Døme
  • det er mange nyinnflytta barnefamiliar i nabolaget
  • brukt som substantiv:
    • dei nyinnflytta må setje seg inn i reglane i borettslaget
Artikkelside

nybyggjarstrøk, nybyggarstrok, nybyggarstrøk, nybyggjarstrok

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

område med ny busetnad;
Døme
  • dei flytta til eit moderne nybyggjarstrok;
  • nybyggjarstrøka på prærien
Artikkelside

nyss 3, nyst

adverb

Opphav

truleg etter lågtysk nies

Tyding og bruk

  1. for ei lita stund sidan;
    nyleg, nettopp
    Døme
    • dei har nyss flytta;
    • dei gifta seg no nyss
  2. Døme
    • nyss før jul
Artikkelside

passgang

substantiv hankjønn

passgonge

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med pass (2

Tyding og bruk

ganglag hos somme firføtte dyr der framfoten og bakfoten blir flytta samstundes på same side
Artikkelside

omgangsskule, omgangsskole

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: (folke)skule utan fast tilhelde
Døme
  • omgangsskulen flytta frå gard til gard
Artikkelside

lyd 1, ljod

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hljóð ‘påhøyring, stille, togn’

Tyding og bruk

  1. bølgjerørsle som verkar på høyreorgana;
    Døme
    • ein sterk lyd;
    • høyre lyden av ei elv;
    • han fekk ikkje fram ein lyd;
    • flyet går fortare enn lyden
  2. høve til å bli høyrd;
  3. Døme
    • stemde og ustemde lydar

Faste uttrykk

  • gje lyd frå seg
    la høyre frå seg
    • dei har ikkje gjeve lyd frå seg etter at dei flytta
  • gje lyd
    seie noko for å fortelje kven eller kvar ein er
  • ikkje øyrens lyd å få
    ikkje mogleg å høyre noko på grunn av mykje bakgrunnsstøy
    • det var ikkje øyrens lyd å få i pausen på konserten
  • pipa får ein annan lyd
    seie noko anna enn før;
    bli medgjerleg
  • slå til lyd for
    • banke på noko for å gjere folk merksame
    • prøve å vekkje interesse for noko;
      gjere framlegg om noko
Artikkelside
Side 1 av 5