Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 3 oppslagsord

banan

substantiv hankjønn

Uttale

banaˊn

Opphav

gjennom portugisisk banana fra et vestafrikansk språk

Betydning og bruk

avlang frukt med gult skall av bananplanten

Eksempel

skrelle en banan og spise den

Artikkelside

bananas

adverb

Uttale

banaˊnas

Opphav

av engelsk go bananas (kun i flertall)

Faste uttrykk

gå bananas
opptre ustyrlig;
gå amok
publikum gikk bananas etter seieren;
valutakursen har gått fullstendig bananas

Artikkelside

banal

adjektiv

Uttale

banaˊl

Opphav

av fransk banal ‘påbudt til alminnelig bruk’, avledet av ban ‘påbud’; samme opprinnelse som bann

Betydning og bruk

dagligdags, forslitt, ordinær

Eksempel

et banalt dikt;
budskapet er enkelt på grensen til det banale

Artikkelside

Nynorskordboka 51 oppslagsord

overlegg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

gjennomtenking;
omdøming;
analyse
Døme
- handle etter nøye overlegg
føremål, plan (1
Døme
- gjere noko med overlegg
i ballspel: pasning tvers over bana

Artikkelside

offsideposisjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

plassering på bana der ein er offside (

Døme

spelaren fekk ballen i offsideposisjon

Artikkelside

overtalsspel

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

i lagidrett: kamp der ein har fleire spelarar på bana enn motstandaren

Døme

laget skåra i overtalsspel

Artikkelside

overtal

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk Überzahl

Tyding og bruk

fleirtal (1), majoritet
Døme
- det er overtal av menn i bedriftsstyra
i lagspel: det at eit lag har fleire spelarar på bana, særl på grunn av utvising hos det andre laget
Døme
- laget spela i overtal
overskytande tal
Døme
- effektiviseringa gav eit overtal av tilsette

Artikkelside

markør

substantiv hankjønn

Uttale

markøˊr

Opphav

frå fransk; jamfør markere

Tyding og bruk

noko som markerer eller står for ein eigenskap, identitet eller liknande
Døme
- ein kulturell markør;
- musikken dei høyrer på, er ein markør for kva gruppe dei identifiserer seg med
ting, maskindel eller liknande som markerer ei stilling, linje eller grense
Døme
- setje ut markørar for å vise kvar bana er
person som markerer såra person, motstandar eller liknande under ei øving
rørleg merke som viser ein posisjon på ein dataskjerm;
skrivemerke
person som viser treffpunkt på ei skyteskive
person som noterer poeng i biljard eller liknande
teikn som blir brukt til å identifisere ein tilstand eller sjukdom
Døme
- på sjukehuset fann dei ein markør på X-kromosomet
innretning på havbotnen eller på havoverflata for å gjere det lettare å finne att noko

Artikkelside

walkover

substantiv hankjønn

Uttale

våˊkouve el. våˊkåver el. våkåˊver

Opphav

engelsk av walk ‘gå’ og over ‘over’, opphavleg om hesteveddeløp der berre éin ryttar møtte, og han for å vinne prisen måtte ri bana til endes i sjølvvalt tempo

Tyding og bruk

forkorta w.o.

i idrett: det at ein deltakar eller eit lag vinn utan å tevle fordi motstandaren ikkje stiller opp
i idrett: det at ein deltakar eller eit lag står over ein omgang i seriekonkurransar med ulikt tal på deltakarar
det å bli vald utan motkandidat