Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
10 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

blidelig

adverb

Opphav

av dansk blidelig; norrønt blíðliga

Betydning og bruk

på en god måte;
blidt
Eksempel
  • sovne blidelig
Artikkelside

blid

adjektiv

Opphav

norrønt blíðr, opprinnelig ‘lys, skinnende’

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • et blidt landskap;
    • hun fikk ingen blid skjebne
  2. i godt humør
    Eksempel
    • blid og glad;
    • hun er blid som en lerke;
    • han er like blid som før
    • brukt som adverb
      • hilse blidt

Faste uttrykk

  • se med blide øyne på
    være vennlig stemt mot
    • de ser på prosjektet med blide øyne;
    • han ser ikke på situasjonen med blide øyne
Artikkelside

Nynorskordboka 8 oppslagsord

andlet

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt andlit, av and- ‘mot’ og líta ‘sjå’

Tyding og bruk

  1. framside av hovudet;
    Døme
    • bli raud i andletet;
    • eit blidt andlet;
    • eit kjent andlet;
    • sminke seg i andletet
  2. person;
    jamfør fjes (2)
    Døme
    • verksemda har behov for nye andlet

Faste uttrykk

  • andlet til andlet
    rett imot kvarandre
    • stå andlet til andlet
  • bli lang i andletet
    få eit andletsuttrykk som syner vonbrot
  • miste andlet
    oppleve (offentleg) skam
  • opp i andletet
    (seie, gjere noko) til ein annan på ein beintfram måte
    • le nokon beint opp i andletet;
    • folk som lyg ein rett opp i andletet
  • redde andlet
    unngå tap av prestisje
  • skjere andlet
    lage stygge grimasar
  • slag i andletet
    sterk, uventa krenking
  • vise sitt sanne andlet
    vise kva ein eigenleg vil eller kva for eigenskapar eller synspunkt ein har
Artikkelside

ynde 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt yndi

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ho er etter ditt ynde
  2. lag, veremåte som gjer ein omtykt;
    Døme
    • ho har ynde med seg;
    • det var slikt ynde med henne;
    • han har eit underfullt ynde
  3. Døme
    • dei har hatt ynde til kvarandre i fleire år;
    • eg har fått slikt ynde til denne staden – liker meg, trivst på denne staden
  4. noko særs fint, blidt og tillokkande i utsjånad eller i lag eller åtferd
    Døme
    • kvinneleg ynde og ungdom;
    • ei kvinne av det finaste ynde;
    • gå, føre seg med ynde;
    • dette landskapet eig eit særskilt ynde;
    • bygda ligg der i alt sitt ynde;
    • diktet er fullt av lyrisk ynde
Artikkelside

solskinsbarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

blidt, lykkeleg barn
Artikkelside

smile

smila

verb

Opphav

samanheng med smære og kanskje samanheng med smeikje

Tyding og bruk

  1. dra munnvikane til sida for å uttrykkje (eit låttmildt) huglag;
    syne seg låttmild utan å le
    • smile blidt, hånleg, mildt, sorgtungt;
    • berre smile av noko – ikkje bry seg om
  2. syne seg god, venleg
    • lykka smilte til dei;
    • bygda låg og smilte i sommardagen – verka lys og venleg
Artikkelside

smere

smera

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

tale blidt, sliske, smiske
Artikkelside

sleiske

sleiska

verb

Tyding og bruk

tale blidt, gjøle;
Døme
  • sleiske seg inn hos
Artikkelside

blidlynt, blidlyndt

adjektiv

Tyding og bruk

som har eit blidt sinnelag;
Artikkelside

blid

adjektiv

Opphav

norrønt blíðr, opphavleg ‘lys, klår’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ein blid sommardag
  2. venleg (1), nøgd og glad
    Døme
    • vere blid mot nokon;
    • ei blid jente;
    • han er alltid like blid
    • brukt som adverb
      • ho såg blidt på han

Faste uttrykk

  • sjå på med blide auge
    vere venleg stemd mot
    • han ser på utbyggingsplanane med blide auge;
    • dei såg ikkje med blide auge på streikebrytarane
Artikkelside