Avansert søk

Nynorskordboka 5 oppslagsord

taleevne

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

evne til å ytre ord og setningar

mutisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

tilstand med manglande tale trass taleevne og språkforståing

Faste uttrykk

selektiv mutisme
psykisk tilstand hos ein person som fører til at hen ikkje snakkar i visse sosiale situasjonar trass normale språkferdigheiter

stum

adjektiv

Opphav

frå lågtysk; samanheng med stamme (

Tyding og bruk

som ikkje har taleevne
Døme
- vere fødd stum
som ikkje kan snakke på grunn av sterke kjensler
Døme
- bli stum av undring
utan lyd;
tyst
Døme
- radioen vart stum
som blir uttrykt utan ord
Døme
- det låg ei stum bøn i auga hennar;
- stum sorg
som ikkje blir uttalt
Døme
- 't' er stum i ‘det’

Faste uttrykk

stum som ein østers
uvillig til å snakke;
heilt tagal

mål 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt mál

Tyding og bruk

taleevne, tale (1, 1), mæle (2, 1)
Døme
- vere grov i målet;
- skjelve i målet
system av ord og ordformer som blir brukt i eit geografisk område eller av ei viss gruppe;
språk (2), tungemål, målbruk
Døme
- det norske målet;
- dei klassiske måla;
- på vårt mål;
- teateret spelar på målet
- - bokmål
  - kvardagsmål
  - morsmål
  - talemål
særleg brukt som etterledd i samansetningar: utsegn, avtale, sak
- - giftarmål
  - klagemål
  - spørsmål
  - søksmål
  - veddemål

Faste uttrykk

få mål for seg
få orda fram
miste mål og mæle
bli stum;
ikkje få fram eit ord

mæle 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt mæli; av mål (

Tyding og bruk

røyst (1), mål (2, 1)
Døme
- snakke med lågt mæle
taleevne
i samansetningar: ord, tale
- - ettermæle
  - motmæle

Faste uttrykk

miste munn og mæle
bli stum;
ikkje få fram eit ord
miste mål og mæle
bli stum;
ikkje få fram eit ord