Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
35 treff

Nynorskordboka 35 oppslagsord

skjellsord

substantiv inkjekjønn

Opphav

av skjelle (2

Tyding og bruk

ord som ein bruker for å skjelle ut nokon;
krenkjande ord
Døme
  • skjellsord og banning
Artikkelside

skyts

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom eldre dansk skyt, etter tysk Geschütz; samanheng med skyte

Tyding og bruk

(større) skotvåpen
Døme
  • tungt skyts

Faste uttrykk

  • grovt skyts
    harde ord;
    skjellsord
Artikkelside

min 1

determinativ possessiv

Opphav

norrønt minn

Tyding og bruk

  1. form av eg (2 som uttrykkjer possessiv (1
    Døme
    • eg finn ikkje veska mi;
    • den boka er mi;
    • bussen min går snart;
    • ho er syster mi;
    • det hende før mi tid;
    • eg gjekk min veg
    • brukt som substantiv:
      • eg syter for meg og mine;
      • ikkje sjå skilnad på mitt og ditt
  2. brukt i tiltale med venleg eller vernande tone
    Døme
    • kom hit du, venen min!
  3. brukt føre skjellsord eller liknande som den talande rettar til seg sjølv
    Døme
    • min tosk, så dum eg var!

Faste uttrykk

  • du store min!
    brukt for å uttrykkje overrasking
Artikkelside

hund

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hundr

Tyding og bruk

  1. husdyr (som finst i ulik storleik, farge, skapnad og åtferd) som blir halde som kjæledyr eller bruksdyr, som er lett å dressere og som ein kan bruke til jakt eller andre oppgåver;
    Canis familiaris
    Døme
    • gå tur med hunden;
    • høyre hundane gøy;
    • folk som held hund;
    • gjere eit søk med hund
  2. rå eller ussel person, òg brukt som skjellsord
    Døme
    • din feige hund!
  3. brukt som kraftuttrykk: pokker, fanden (1
    Døme
    • kva hunden er dette for noko!
    • fy hunden for ein dag det vart!
  4. brukt i namn på stjernebilete som kan minne om ein hund (1)
    Døme
    • Den store hunden;
    • Den vesle hunden

Faste uttrykk

  • der ligg hunden gravlagd
    dette er den den verkelege årsaka;
    slik heng det saman
  • ein hund etter
    svært lysten på;
    vill etter
    • ein hund etter ros;
    • ho var ein hund etter å lese
  • ein vittig hund
    ein vittig, morosam person
  • galne hundar får rive skinn
    den som er uvyrden, får svi for det
  • gå i hundane
    gå til grunne
  • ikkje skode hunden på håra
    ikkje døme nokon etter det ytre
  • raude hundar
    barnesjukdom med raudt utslett;
    Rubella
  • som ein hund
    brukt for å forsterke noko negativt: veldig, svært, særs
    • fryse som ein hund;
    • vere lydig som ein hund
  • som hund og katt
    i stadig fiendskap
    • dei levde som hund og katt
Artikkelside

foss

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fors, foss

Tyding og bruk

  1. stor mengd med fallande vatn (i elv);
    Døme
    • fossen brusar;
    • falle i fossen
  2. brusande vassmengd
    Døme
    • fossen stod om båten
  3. i overført tyding: stor mengd, flaum (2)
    Døme
    • ein foss av skjellsord

Faste uttrykk

  • prate/snakke som ein foss
    snakke mykje og fort
    • guten pratar som ein foss;
    • programleiaren snakka som ein foss
Artikkelside

grovt skyts

Tyding og bruk

òg: harde ord, skjellsord;
Sjå: skyts
Artikkelside

krøter, krøtter

substantiv inkjekjønn

Opphav

same opphav som kreatur

Tyding og bruk

  1. samnemning for småfe og storfe
    Døme
    • folk og krøter
  2. brukt som skjellsord
    Døme
    • ditt fordømte krøter!
Artikkelside

overfuse

overfusa

verb

Tyding og bruk

skjenne på;
skjelle ut
Døme
  • overfuse nokon med skjellsord
Artikkelside

din

determinativ possessiv

Opphav

norrønt þinn, þín, þitt, þínir

Tyding og bruk

  1. som adjektiv, ved eigedoms- og tilhøyrsleforhold:; jamfør du
    Døme
    • er dette bilen din?
    • er du på rommet ditt?
    • kva heiter mor di?
    • føresett:
      • det er di eiga skuld
    • føresett med trykk:
      • er det mi eller di bok?
    • som substantiv:
      • hels dine! – familien din e l;
      • ikkje sjå skilnad på mitt og ditt
  2. i tiltale føre eit substantiv (oftast skjellsord) med tyding du
    Døme
    • din tufs!
Artikkelside

bondetamp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

skjellsord til eller om ein som bur på bygda
Artikkelside
Side 1 av 4