Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 17 oppslagsord

publikasjon

substantiv hankjønn

Opphav

av publisere

Tyding og bruk

  2. prenta skrift
    Døme
    • periodiske publikasjonar
Artikkelside

prentestad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

stad der ein publikasjon er prenta;
Artikkelside

blad

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt blað

Tyding og bruk

  1. tynn, oftast flat, grøn plantedel som veks ut frå ein stengel eller ei grein
    Døme
    • alltidgrøne blad;
    • blad og blom;
    • fotosyntesen går føre seg i dei grøne blada
  2. noko tynt og flatt som minner om eit blad (1)
    Døme
    • bladet på ein kniv
  3. stykke papir (med eller utan tekst) som har eit visst format;
    Døme
    • siste blada i boka er borte;
    • ei skriveblokk med 100 blad;
    • spele frå bladet
  4. periodisk publikasjon;
    jamfør avis (1)
    Døme
    • aviser og blad

Faste uttrykk

  • ta bladet frå munnen
    snakke rett ut;
    seie klart frå
  • to blad
    brukt om to personar med same etternamn
    • to blad Berg
Artikkelside

artikkelsamling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

publikasjon (ofte bok) som inneheld artiklar om eit gjeve tema skrive av ein eller fleire forfattarar
Døme
  • boka er ei artikkelsamling om feminisme
Artikkelside

årsskrift

substantiv inkjekjønn

Opphav

av skrift (2

Tyding og bruk

skrift, publikasjon utgjeven av foreining, institusjon og liknande ein gong i året
Artikkelside

årgang

substantiv hankjønn

Opphav

truleg etter tysk, jamfør norrønt árgangr ‘år, åring’; av år (3

Tyding og bruk

  1. klasse, modell av eit produkt eller ei vare som er laga i eit visst år
    Døme
    • vin av årgangen 1960;
    • ein bil av nyaste årgang
    • del av ein publikasjon (avis, tidsskrift og liknande) som kjem ut eitt og same året
      • han hadde siste årgangen av tidsskriftet komplett
  2. Døme
    • ein lærar av noko yngre årgang;
    • studentar av årgangen 1958 – med examen artium frå 1958
Artikkelside

årbok

substantiv hokjønn

Opphav

av år (3

Tyding og bruk

  1. bok, publikasjon som er ledd i ein serie som kjem med eitt band i året
  2. særleg i fleirtal: annal (1)
    Døme
    • gamle islandske årbøker
Artikkelside

utgåve

substantiv hokjønn

Opphav

etter tysk; av gje

Tyding og bruk

utforming som ein publikasjon eller ein ting har;
variant, (av)art; forkorta utg.
Døme
  • Bibelen, nynorsk utgåve;
  • ei forkorta utgåve av romanen;
  • ei eldre utgåve av telefonen
Artikkelside

trykkje, trykke

trykkja, trykka

verb

Opphav

jamfør gammalsvensk þrykkja, tyding 3 etter tysk drucken; samanheng med true

Tyding og bruk

  1. Døme
    • trykke inn ruta;
    • trykke på knappen;
    • skoen trykker;
    • truge med å trykke ein flat;
    • trykke noko i hop, saman;
    • trykke handa til ein – ta ein i handa;
    • trykke seg inn til nokon;
    • det trykker for brystet
  2. kue, halde nede
  3. framstille (publikasjon, skrift eller liknande av) bokstavar eller bilete med handpresse eller spesiell maskin;
    Døme
    • trykke bokstavar, bilete, bøker, aviser;
    • trykte typar;
    • trykke mønster på stoff

Faste uttrykk

  • trykke på
    følgje tett på (og skyve, til dømes i ein kø)
  • trykke til seg
    òg: gjere seg svært til vens med (nokon), skamrose (noko)
  • trykke til
    støyte, slå (nokon)
Artikkelside

trykk 3

substantiv inkjekjønn

Opphav

tyding 2 etter engelsk stress, tyding 3–5 etter tysk Druck; av trykkje

Tyding og bruk

  1. det å trykkje (1);
    kraft som verkar inn mot ei flate, eit punkt eller liknande;
    Døme
    • akseltrykk;
    • blodtrykk;
    • høgtrykk;
    • lufttrykk;
    • lågtrykk;
    • påtrykk;
    • skattetrykk;
    • trykket mot underlaget;
    • trykk i væsker;
    • det er høgt, lågt (el. sterkt, veikt) trykk i vatnet, lufta;
    • det er dårleg trykk på springvatnet;
    • kjenne eit trykk for brystet;
    • gje etter for trykket – påtrykket, presset
  2. framheving (av ei staving) når ein uttaler;
    Døme
    • stavingstrykk;
    • ordet har trykk(et) på første stavinga;
    • uttale ordet med ekstra trykk
  3. det å trykkje (3) tekst eller bilete;
    metode til å trykkje tekst eller bilete
    Døme
    • boktrykk;
    • djuptrykk;
    • fargetrykk;
    • flattrykk;
    • offsettrykk;
    • oljetrykk;
    • opptrykk;
    • silketrykk
  4. tekst eller bilete som er trykt (med ein viss metode);
    Døme
    • djuptrykk;
    • fargetrykk;
    • oljetrykk;
    • silketrykk
  5. mindre, trykt publikasjon;
    Døme
    • skillingstrykk;
    • særtrykk
Artikkelside
Side 1 av 2