Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 23 oppslagsord

passasje

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; jamfør passere

Tyding og bruk

  1. Døme
    • sikre fri passasje for skipstrafikken
  2. stad eller opning der ein kan kome gjennom
    Døme
    • gå gjennom ein trong passasje
  3. avsnitt eller mindre del av tekststykke
    Døme
    • sitere ein passasje
  4. i musikk: kort avsnitt av ein komposisjon
    Døme
    • eit verk med lyriske passasjar
  5. i astronomi: det at ei stjerne passerer over meridianen;
    det at ein himmellekam passerer over ein annan, særleg over solskiva
Artikkelside

oppgang

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt uppgangr

Tyding og bruk

  1. det å vere i rørsle oppover
    Døme
    • det er større oppgang av laks i elvane rundt fjorden i år
  2. passasje der ein går opp til noko;
    Døme
    • bustadblokka har tre oppgangar
  3. auke, stiging
    Døme
    • oppgang i bustadprisane
  4. Døme
    • vone på ny oppgang i industrien
Artikkelside

gang

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt gangr; samanheng med gå (1

Tyding og bruk

  1. det å gå på føtene;
    Døme
    • gang kring juletreet;
    • gå den tunge gangen til kemneren;
    • kjenne nokon på gangen
  2. rekkje av steg i ei utvikling eller ein prosess
    Døme
    • livsens gang;
    • gangen i arbeidet;
    • gangen i filmen;
    • arbeidet går sin vande gang
  3. Døme
    • få gang i ølet;
    • setje gang på deigen
  4. gjæringsmiddel, gjær
  5. ytterrom mellom inngangsdør og andre rom i eit hus;
    smalt, langt rom til å gå gjennom (og med dører inn til andre rom);
    entré, korridor
    Døme
    • vente ute på gangen;
    • set skoa frå deg i gangen
  6. smal passasje eller veg
  7. tunnel, kanal, løp
    Døme
    • grave gangar i jorda
  9. Døme
    • ein gang mat;
    • ein gang sengeklede

Faste uttrykk

  • gå nokon/noko ein høg gang
    kunne måle seg med eller overgå noko eller nokon
    • dei gjekk sine forgjengarar ein høg gang;
    • skipet gjekk verdas flottaste cruiseskip ein høg gang
  • i gang
    i rørsle, i fart;
    i verksemd, i drift;
    i gjenge
    • toget er i gang;
    • setje klokka i gang;
    • kome i gang med arbeidet;
    • krigen er i full gang;
    • få i gang nye kurs
  • på gang
    i emning
    • noko var på gang
Artikkelside

innsnevring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å snevre inn eller bli innsnevra
  2. trong stad, passasje eller liknande
    Døme
    • ei innsnevring av vegen
Artikkelside

løyndegang

substantiv hankjønn

Opphav

av løynd (2

Tyding og bruk

hemmeleg gang eller passasje;
Døme
  • dei gøymde seg i løyndegangen
Artikkelside

løyngang

substantiv hankjønn

Opphav

av løyne (2

Tyding og bruk

hemmeleg gang eller passasje;
Artikkelside

gjennomfart

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

ferdsle gjennom ein stad;
Døme
  • sikre fri gjennomfart gjennom krigssona, kanalen
Artikkelside

fall-luke, falluke

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

golvluke som kan svingast opp og gje passasje
Artikkelside

gote 1, gutu

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt gata; same opphav som gate (1

Tyding og bruk

  1. veg, passasje med gjerde eller stengsle på sidene;
    Døme
    • jage buskapen gjennom gutua
  2. (utskoren) renne;
  3. langstrekt deld, grop (særleg i lendet);
    løp, far etter skred, tømmerløyping eller liknande
Artikkelside

attakk

substantiv inkjekjønn

Uttale

atakˊk

Opphav

av fransk attaque; sjå attakkere

Tyding og bruk

  1. plutseleg, kraftfullt åtak (1)
    Døme
    • gjere attakk mot nabolandet
  2. plutseleg utbrot av sjukdom;
    Døme
    • førebyggje nye attakk
  3. presis og kraftfull innleiing av musikalsk stykke eller passasje (3);
    kraftfull musikkstil
    Døme
    • fiolinisten har eit attakk som skaper dei mest spenningsladde støyt
Artikkelside
Side 1 av 3