Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 130 oppslagsord

par 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt par, gjennom lågtysk; frå latin par ‘make, like’

Tyding og bruk

  1. to eksemplar av noko som høyrer (meir eller mindre) saman
    Døme
    • eit par sko;
    • ti par sokkar
  2. gjenstand med to like delar
    Døme
    • eit par briller;
    • eit par bukser
  3. to personar som lever saman eller har eit intimt forhold
    Døme
    • paret har vore gift i 56 år;
    • eit nyforelska par;
    • er dei eit par?
  4. eining eller lag av to personar i spel, idrett, musikk eller liknande
    Døme
    • para svingar seg på dansegolvet;
    • paret vart verdsmeistrar i sandvolleyball
  5. nokre få
    Døme
    • om eit par dagar;
    • eit par tusen kroner;
    • eit par og tjue;
    • dei siste par åra;
    • vi får svar i løpet av dei neste par vekene

Faste uttrykk

  • par–tre
    nokre få
    • han pakka med eit par–tre ekstra skjorter;
    • dei siste par–tre åra har han jobba som lærar

par 2

substantiv ubøyeleg

Opphav

frå engelsk; same opphav som par (1

Tyding og bruk

i golf: det normale talet på slag som er sett som standard på eit visst hol eller på heile banen
Døme
  • klare holet på eitt slag under par;
  • heile banen har par på 72

pare

para

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av tysk paaren; av par (1

Tyding og bruk

  1. ordne parvis;
    stille eller setje saman to delar
    Døme
    • pare sokkar
    • brukt som adjektiv:
      • nyrene er eit para organ
  2. la husdyr gjennomføre kjønnsakt;
    krysse dyr med kvarandre
    Døme
    • pare purker med rånar
  3. i overført tyding: knyte saman
    Døme
    • tradisjon para med eleganse

Faste uttrykk

  • pare beina
    • bruke beina riktig, til dømes i ein fotballkamp
      • han para beina og fekk ballen i mål
    • gjere seg i stand til å ordne noko
      • ein må få til å pare beina slik at det vert kompetanse ut av det
  • pare seg
    gjennomføre kjønnsakt
    • sauene parar seg om hausten

paraglider

substantiv hankjønn

Uttale

paˊraglaider; parˊraglaider

Opphav

frå engelsk , førsteleddet av parachute ‘fallskjerm’

Tyding og bruk

  1. styrbar fallskjerm (1) brukt til paragliding
    Døme
    • paraglideren er ein mellomting mellom ein hangglider og ein fallskjerm
  2. person som driv med paragliding
    Døme
    • paragliderane kasta seg ut frå fjellhylla

paragliding

substantiv hankjønn

Uttale

paˊraglaiding; parˊraglaiding

Tyding og bruk

luftsport der ein hoppar utfor eit høgt punkt med ein styrbar fallskjerm;

par–tre

Tyding og bruk

nokre få;
Sjå: par, tre
Døme
  • han pakka med eit par–tre ekstra skjorter;
  • dei siste par–tre åra har han jobba som lærar

gjere seg lekker

Tyding og bruk

Sjå: lekker
  1. pynte seg
  2. prøve å innynde seg eller gjere seg attraktiv
    Døme
    • Bygde-Noreg gjer seg lekker for unge urbane par

lyse for nokon

Tyding og bruk

om eldre forhold: kunngjere offentleg at eit par skal gifte seg;
jamfør lysing (1, 2);
Sjå: lyse

fullt hus

Tyding og bruk

Sjå: full, hus
  1. sal, rom eller liknande med alle plassar opptekne
    Døme
    • artisten samla fullt hus kvar kveld
  2. i poker: tre kort med same talverdi i kombinasjon med eit par kort med anna verdi
  3. beste moglege resultat
    Døme
    • skiskyttaren skaut fullt hus i siste runde

finne kvarandre

Tyding og bruk

Sjå: finne
  1. bli eit par
  2. bli samde;
    ha same syn i ei sak