Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
23 treff

Nynorskordboka 23 oppslagsord

nekte

nekta

verb

Opphav

truleg av nei (2; jamfør neitte

Tyding og bruk

  1. seie nei til;
    Døme
    • nekte militærteneste;
    • ho nekta blankt å gje etter for kravet;
    • han vart nekta servering i baren
  2. gå imot;
    protestere mot;
    tvile på
    Døme
    • nekte for at det finst ein Gud;
    • dei nekta for at dei var redde;
    • den tiltalte nekta seg skuldig;
    • det står ikkje til å nekte for at klimaet er endra
  3. i grammatikk: uttrykkje eit negativt tilhøve eller ei nekting
    • brukt som adjektiv:
      • ei nektande setning

Faste uttrykk

  • ikkje nekte seg nokon ting
    tillate seg alt
    • eg nektar meg ikkje nokon ting når eg er på ferie
Artikkelside

sivilteneste, siviltenest

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

til 2012: arbeidsteneste som var pålagd vernepliktige som av overtydingsgrunnar nekta å gjere militærteneste;
Artikkelside

sivilarbeidarteneste, sivilarbeidartenest

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

til 2012: arbeidsteneste som vart pålagd vernepliktige som av overtydingsgrunnar nekta å gjere militærteneste
Artikkelside

sivilarbeid

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

til 2012: arbeidsteneste som vart pålagd vernepliktige som av overtydingsgrunnar nekta å gjere militærteneste
Artikkelside

utelukka

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er utestengd eller nekta å delta i noko
    Døme
    • dei utelukka spelarane måtte reise heim
  2. som ikkje lèt seg gjere;
    Døme
    • det er ikkje utelukka at ho kjem i morgon
Artikkelside

vrang, rang 2

adjektiv

Opphav

norrønt (v)rangr

Tyding og bruk

  1. med innsida ut;
    vrengd
    Døme
    • eine sokken er vrang
    • brukt som adverb:
      • ta jakka vrangt på seg
  2. om maske (2: som ein lagar ved å trekkje tråden gjennom ei lykkje frå baksida;
    til skilnad frå rett (3, 4)
    Døme
    • eit mønster med rette og vrange masker
    1. brukt som adverb:
      • strikke rett og vrangt
    2. brukt som substantiv:
      • strikke to rette og to vrange
  3. som ikkje er rett (3, 2) (i ein viss situasjon);
    feil, galen;
    urettvis, falsk
    Døme
    • ta vrang frakk i garderoben;
    • felle vrange dommar;
    • ei vrang underskrift;
    • sjå skilnaden på rett og vrangt
    • brukt som adverb:
      • svelgje vrangt
  4. som valdar bry;
    Døme
    • kvistete og vrang ved;
    • dette er vrangt å lære;
    • det var vrange og vonde tider
    • brukt som adverb:
      • han stod så vrangt til
  5. som er tverr og stri;
    Døme
    • ein vrang hotellgjest;
    • guten var vrang og vanskeleg;
    • hestane vart vrange og nekta å gå

Faste uttrykk

  • slå seg vrang
    • gjere seg vanskeleg;
      bli trassig og sta
      • ein gjest på utestaden slo seg vrang
    • slutte å verke som normalt
      • motoren slo seg vrang;
      • ryggen har slått seg vrang
Artikkelside

spalteplass

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

plass for artikkel eller innlegg i avis eller blad
Døme
  • bli nekta spalteplass
Artikkelside

startnekt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å bli nekta å stille til start (2) i ei tevling
Artikkelside

vedheng

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør heng (2

Tyding og bruk

  1. mindre del festa til ein større og viktigare del
  2. i overført tyding: usjølvstendig og underordna person, ting eller fenomen
    Døme
    • ho nekta å vere eit vedheng til mannen;
    • landet vart eit vedheng til USA
Artikkelside

yrkesforbod

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk Berufsverbot

Tyding og bruk

det å bli nekta tilgjenge til visse (offentlege) stillingar, særleg på politisk grunnlag
Artikkelside