Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 50 oppslagsord

mektig

adjektiv

Opphav

norrønt mektugr, frå lågtysk , av macht ‘makt’; jamfør makt

Tyding og bruk

  1. som har stor makt eller innverknad
    Døme
    • ein mektig president;
    • den mektigaste kvinna i organisasjonen;
    • ein mektig aktør i marknaden
  2. stor, ruvande;
    imponerande, overveldande
    Døme
    • eit mektig byggverk;
    • Sveits har ein mektig natur;
    • ei mektig oppleving
  3. om mat: kraftig, feit, mettande
  4. brukt som forsterkande adverb: svært, veldig
    Døme
    • vere mektig harm;
    • han vart mektig irritert;
    • bli mektig gripen
Artikkelside

rik

adjektiv

Opphav

norrønt ríkr, opphavleg ‘mektig’

Tyding og bruk

  1. som eig mykje, som har rikeleg av noko
    Døme
    • ei rik og mektig kvinne;
    • rike nasjonar;
    • landet er rikt på vasskraft;
    • rike oljefunn;
    • ha ein rik fantasi;
    • bli ei røynsle rikare
    • brukt som substantiv:
      • dei rike har det godt
  2. som gjev god avkastning
    Døme
    • ein rik eplehaust;
    • eit rikt fiske
  3. som inneheld mykje av noko
    Døme
    • appelsin er rik på C-vitamin
  4. som inneheld mykje forskjellig;
    Døme
    • ein rik fauna;
    • leve eit rikt liv

Faste uttrykk

  • rik onkel
    person, bedrift eller liknande som bidreg til å styrkje økonomien
    • fotballaget treng ein rik onkel
  • smular frå dei rike sitt bord
    det som blir til overs etter dei som har mykje
Artikkelside

overdådig

adjektiv

Opphav

av lågtysk overdadich, av overdat ‘overmodig handling’

Tyding og bruk

som gjev eit mektig inntrykk;
drusteleg, flott, øydsel
Døme
  • få ei overdådig mottaking
Artikkelside

oljemagnat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

rik og mektig person i oljeverksemd;
jamfør magnat
Artikkelside

partipamp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mektig person i politisk parti;
jamfør pamp
Artikkelside

motkraft

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. i fysikk: motverkande kraft;
  2. i overført tyding: (mektig) person eller miljø som motarbeider ei viss utvikling eller eit visst arbeid
    Døme
    • dei vann avrøystinga trass sterke motkrefter
Artikkelside

neskonge

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. i norrøn tid: vestnorsk vikinghovding som berre rådde over eit nes
  2. mektig handelsmann eller væreigar, særleg i Nord-Noreg
Artikkelside

mogul

substantiv hankjønn

Opphav

av persisk mugul; same opphav som mongol

Tyding og bruk

  1. herskar over det mongolske riket i Hindustan 1526–1857;
    kortform av stormogul
  2. i overført tyding: mektig og sjølvrådig person
    Døme
    • han er ein mogul i mediebransjen
Artikkelside

matador

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom spansk matar ‘slakte, drepe’; frå latin mactare

Tyding og bruk

  1. tyrefektar som skal drepe oksen
  2. rik og mektig person
  3. høg trumf (1) i visse kortspel
Artikkelside

lidenskap

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

  1. mektig kjensle eller stemning;
    intens erotisk kjensle;
    Døme
    • ha lidenskap i blodet
  2. brennande interesse;
    Døme
    • ha ein lidenskap for gamle ting;
    • dei har ein sterk lidenskap for klubben
Artikkelside
Side 1 av 5