Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 76 oppslagsord

måltid

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter lågtysk; jamfør mål (1

Tyding og bruk

  1. tid da ein et eller plar ete;
    Døme
    • halde måltid;
    • passe måltida;
    • det er fire timar til neste måltid
  2. mat som ein et i éin gong;
    Døme
    • eit godt måltid;
    • ha to varme måltid for dagen;
    • få seg eit måltid mat
Artikkelside

ikkje å forakte

Tyding og bruk

ikkje verst;
ganske god;
Sjå: forakte
Døme
  • litt søvn er ikkje å forakte;
  • eit godt måltid er ikkje å forakte
Artikkelside

til bords

Tyding og bruk

Sjå: bord
  1. bort til eit bord der ein et eit måltid
    Døme
    • gå til bords;
    • setje seg til bords
  2. ved eit bord
    Døme
    • sitje til bords
  3. ved sida av under eit (formelt) måltid
    Døme
    • ha verten til bords
Artikkelside

mat

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt matr

Tyding og bruk

  1. føde (1, særleg i tillaga stand;
    Døme
    • mat og drikke;
    • takke for maten;
    • ete kald mat til lunsj;
    • eg lagar det meste av maten heime;
    • no må vi få oss litt mat
  2. Døme
    • ta seg ein kvil etter maten
  3. Døme
    • ha ost på maten
  4. Døme
    • det er lite mat i suppa;
    • det kjem mat i kornet

Faste uttrykk

  • be for maten
    be bordbøn
  • mat for mons
    mat som ein har ynskt seg;
    noko ein liker ekstra godt;
    godbit
    • pannekaker er jammen mat for mons!
Artikkelside

lukullisk

adjektiv

Opphav

etter namnet Lucullus, ein romersk rikmann

Tyding og bruk

Døme
  • eit lukullisk måltid;
  • lukulliske retter
Artikkelside

lett

adjektiv

Opphav

norrønt léttr

Tyding og bruk

  1. som har etter måten lita vekt;
    motsett tung (1)
    Døme
    • ei lett bør;
    • han er blitt fleire kilo lettare det siste året;
    • vere kledd i lette sommarklede
  2. enkel;
    motsett vanskeleg
    Døme
    • eit lett arbeid;
    • vere eit lett bytte for nokon;
    • det er det lett for deg å seie!
    • dei er lette å lure
  3. svak, mild;
    liten
    Døme
    • dei fekk ei lett straff;
    • det var lett regn under turen;
    • eg åt berre eit lett måltid før eg la meg;
    • dei fekk berre lett feber og litt hoste
  4. brukt som adverb: til ein viss grad, litt
    Døme
    • kjøtet skal brunast lett;
    • elevane var lettare forvirra etter forklaringa;
    • han vart berre lettare skadd
  5. Døme
    • ha eit lyst og lett sinn
  6. utan å anstrengje seg;
    Døme
    • gå med lette steg
    • brukt som adverb:
      • samtala glei lett
  7. om mat og drikke: som inneheld relativt lite kaloriar samanlikna med originalen
  8. brukt som adverb: utan særleg grunn eller påverknad
    Døme
    • ho blir lett sint

Faste uttrykk

  • bli vegen og funnen for lett
    bli vurdert og avvist
  • ha lett for det
    ha gode evner;
    vere oppvakt
  • lett bris
    svak vind med styrke frå 3,4 til 5,4 meter per sekund
  • lett musikk
    musikk som ikkje er krevjande;
    underhaldningsmusikk
  • lett om hjartet
    glad til sinns, utan uro i seg
  • lett på foten
    stø og rask i gonga;
    snarføtt
  • lett på handa
    som gjer noko varleg og nøye
  • lett på tå
    med lette steg
  • lett som ei fjør
    med veldig låg vekt
  • lettare sagt enn gjort
    vanskelegare å gjere enn det ser ut til
  • ta lett på
    handsame eller vurdere overflatisk
    • ho tok litt lett på arbeidsoppgåvene
Artikkelside

prøvemåltid

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

måltid nytta som hjelpemiddel i medisinsk gransking av magesjukdomar
Artikkelside

fagna

adjektiv

Opphav

opphavleg genitiv av fagnad

Tyding og bruk

  1. Døme
    • fagna dagar
  2. Døme
    • fagna folk
  3. Døme
    • fagna måltid;
    • fagna gjestebod
Artikkelside

meze

substantiv hankjønn

Uttale

me´se

Opphav

gjennom gresk mezes og tyrkisk meze, frå persisk maza ‘smak’

Tyding og bruk

liten matrett, ofte servert fleire saman som eit fullt måltid;
jamfør tapas
Døme
  • meze er mykje mat, sjølv om det er smårettar;
  • mezear som fylte vinblad, pølser, hummus og ostar
Artikkelside

kaffimat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. lettare måltid med kaffi (2) til
    Døme
    • vi fekk både middag og kaffimat;
    • vil du kome på kaffimat hos oss i morgon?
  2. mat servert som kaffimat (1), til dømes kake eller bollar
Artikkelside
Side 1 av 8