Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no
, Bokmålsordboka og Nynorskordboka
Bokmålsordboka og Nynorskordboka
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Meny
Hjelp
Om ordbøkene
Innstillingar
Kontakt oss
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Avansert søk
Vanleg søk
Ordbøker
Begge ordbøkene
Bokmålsordboka
Nynorskordboka
Søk
Oppslagsord
Med bøygde former
Fritekstsøk
Ordklasse
alle
verb
substantiv
adjektiv
pronomen
determinativ
adverb
preposisjonar
konjunksjonar
subjunksjonar
interjeksjonar
Nullstill
Listevisning
Søkjehjelp
Eitt treff
Nynorskordboka
28
oppslagsord
gilde
2
II
gilda
verb
Vis bøying
Opphav
av
gild
Tyding og bruk
gjere gyldig, godkjenne
Døme
gilde framlegget
Faste uttrykk
gilde seg
glede seg; briske seg, hovere
Artikkelside
gilde
1
I
substantiv
inkjekjønn
Vis bøying
Opphav
norrønt
gildi
‘betaling’
;
av
gild
Tyding og bruk
om eldre forhold: samskipnad av folk med sams interesser
;
laug
(
1
I)
gjestebod, festleg lag, fest
Døme
halde gilde
Faste uttrykk
betale gildet
koste leiken, betale hendinga, tiltaket
kommunen slepp å betale gildet åleine
Artikkelside
gild
adjektiv
Vis bøying
Opphav
norrønt
gildr
‘fullgod, som det må betalast for’
;
samanheng
med
gjalda
‘betale’
Tyding og bruk
gjeldande
,
gyldig
Døme
gild mynt
;
gild vekt
som etterledd i ord som
allgild
rettsgild
ugild
stor
,
monaleg
,
dugeleg
;
framifrå
,
solid
,
grepa
;
drusteleg
,
staseleg
,
fin
Døme
gild hest
;
gild gard
;
gild kar
;
gild jente
;
gilde klede
;
gilde fargar
godlynt
,
snill
,
hyggjeleg
Døme
vere gild med nokon
;
vere gild mot nokon
;
ver gild og ikkje sei det!
hugnadsam
,
triveleg
Døme
gild fest
;
gild kveld
brukt som adverb
ha det gildt
glad
(
2
II)
,
fjåg
;
byrg
,
stolt
Døme
bli gild av noko
;
vere gild av nokon
Artikkelside
oldermann
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Opphav
norrønt
ǫldurmaðr
‘hovding, forstandar’
;
frå
lågtysk
Tyding og bruk
formann for eit gilde eller laug
som etterledd i ord som
losoldermann
Artikkelside
palatal
1
I
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
palatal
(
2
II)
språklyd
Døme
kj-lyden i ‘kjøpe’ og ‘kino’ og j-lyden i ‘gjerde’ og ‘gilde’ er palatalar
Artikkelside
palatal
2
II
adjektiv
Vis bøying
Opphav
av
latin
palatum
‘gane’
Tyding og bruk
om språlyd: som blir uttalt med tungeryggen mot den fremre delen av ganen (den harde ganen)
Døme
kj-lyden i ‘kjøpe’ og ‘kino’ og j-lyden i ‘gjerde’ og ‘gilde’ er
palatal
;
i skrift blir palatal uttale av ‘mann’ ofte vist som ‘mainn’
Artikkelside
komedie
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Opphav
av
gresk
komos
‘gilde’ og
ode
‘song’
Tyding og bruk
skodespel eller film med lett og morosamt innhald
;
lystspel
;
til skilnad frå
tragedie
(1)
handling eller opptrinn som minner om
komedie
(1)
;
narreskap
,
hykleri
Døme
spele komedie for kvarandre
;
rettssaka var ein rein komedie
Artikkelside
betale gildet
Tyding og bruk
koste leiken, betale hendinga, tiltaket
;
Sjå:
gilde
Artikkelside
haustgilde
substantiv
inkjekjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
gilde
(
1
I
, 2)
eller fest etter at grøda er hausta
;
gilde, fest om hausten
Artikkelside
hanselag
substantiv
inkjekjønn
Vis bøying
Opphav
av
hans
(
1
I)
Tyding og bruk
lag, gilde da det blir gjeve hans
Artikkelside
Forrige side
Side 1 av 3
Neste side
Resultat per side:
10
20
50
100