Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 5 oppslagsord

forsmå

verb

Opphav

norrønt forsmá; frå lågtysk , opphavleg med tyding ‘gjere liten’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • forsmå ein friar;
    • bli forsmådd av nokon;
    • forsyn deg, om du ikkje forsmår
  2. brukt som adjektiv: som ikkje er gjensidig;
    som har blitt avvist
    Døme
    • forsmådd kjærleik;
    • forsmådde ekskjærastar
Artikkelside

vende ryggen til

Tyding og bruk

vise (nokon) frå seg, svikte, forsmå;
Sjå: rygg
Artikkelside

vrake

vraka

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

frå lågtysk; av vrak (1

Tyding og bruk

  1. vande, forsmå, vise bort;
    skilje ut og kvitte seg med;
    Døme
    • jenta vraka guten;
    • vrake eit framlegg;
    • kunne velje og vrake – sjå velje (1);
    • vrake fisk;
    • vrake tømmer
  2. gjere til vrak, øydeleggje
Artikkelside

rygg

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hryggr

Tyding og bruk

  1. bakre del av overkropp
    Døme
    • rette ryggen;
    • vere brei over ryggen;
    • falle ein i ryggen – gå til åtak bakanfrå, svike;
    • bak ryggen på ein – utan at vedkomande veit om det, i smug
  2. øvste del av dyrekropp
    Døme
    • okserygg;
    • sitje på ryggen av ein hest;
    • katten skyt rygg
  3. (øvste del av) langstrekt fjell, høgdedrag og liknande
    Døme
    • fjellrygg;
    • åsrygg;
    • bølgjerygg
  4. del på stol, benk og liknande til å lene ryggen mot;
  5. bakarste del av bok
    Døme
    • skinnrygg
  6. del av klesplagg som dekkjer ryggen
    Døme
    • hol i ryggen på jakka

Faste uttrykk

  • ha i ryggen
    kunne lite på (noko(n)) til hjelp og støtte
  • ha ryggen fri
    vere sikra retrett
  • ha sterk rygg
    i overført tyding: tole mykje
  • leggje ryggen til
    hjelpe til
  • med ryggen mot veggen
    (kjempe) på siste skanse; (slåst) for livet
  • ta på ryggen
    ta på seg ei bør el. eit tungt ansvar
  • vende ryggen til
    vise (nokon) frå seg, svikte, forsmå
Artikkelside

forsmedeleg

adjektiv

Opphav

samanheng med forsmå; av forelda forsmede

Tyding og bruk

  1. skamleg, vanærande
    Døme
    • kome opp i ein forsmedeleg situasjon;
    • forsmedeleg undertrykking
  2. Døme
    • eit forsmedeleg nederlag;
    • gjere forsmedelege feil
Artikkelside