Avansert søk

Nynorskordboka 33 oppslagsord

elg

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt elgr

Tyding og bruk

stort, gråbrunt hjortedyr der hannen har skovlforma horn;
Alces alces
Døme
- elgen blir kalla skogens konge;
- felle elg;
- vi fekk tildelt løyve til jakt på sju elgar
- brukt i ikkje-teljeleg tyding:
  talet på elg har auka
kjøt eller slakt av elg (1);
elgkjøt
Døme
- vi skal ha elg til middag

elgje, elge

elgja, elga

verb

Opphav

jamfør islandsk elgja ‘gjære, gulpe’; samanheng med elgen

Tyding og bruk

bli kvalm;
gurpe
gjere (nokon) kvalm

elge

elga

verb

Tyding og bruk

gå eller springe med lange steg som ein elg

Døme

ho elga av garde føre dei andre

Faste uttrykk

elge seg inn/innpå
trengje seg innpå, leggje an på
boligspekulantane elga seg inn på marknaden;
han elgar seg innpå kjendisane

elgvald

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

område der det er tillate å skyte (eit gjeve antal) elg;

jamfør vald (, 2)

Døme

det kan bli færre elgvald å dele ut framover

elgkjøt, elgkjøtt

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kjøt av elg

elgtråkk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tråkk (, 2) etter elg

Døme

elgtråkket går ved motorvegen

elgfall

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

elg som er felt i jakt (, 1)

Døme

ingen har oversikt over elgfalla så langt

skogens konge

Tyding og bruk

elg;

Sjå: konge

Døme

jakta på skogens konge var i gang

konge 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt konungr

Tyding og bruk

mannleg statsoverhovud i eit monarki;
hovding i ættesamfunn
Døme
- Hans Majestet Kongen;
- bli konge etter far sin;
- bli krona til konge
- - arvekonge
  - frankarkonge
  - unionskonge
  - vikingkonge
i bunden form eintal: regjeringa
Døme
- gjelde frå den tid Kongen fastset
herskar over eit (tenkt) rike;
Gud, Kristus
Døme
- han som er konge frå æve til æve
person som er den gjævaste eller mektigaste i sitt slag eller på sitt område
Døme
- kongen i norsk kulturliv;
- han var kongen i gata
- - aviskonge
  - skikonge
  - skyttarkonge
dyr som er det største eller gjævaste innan ei gruppe, eller som har ein utsjånad som let seg assosiere med ein konge;
jamfør kongeørn
Døme
- løva er kongen over dyra
- - alkekonge
  - fuglekonge
  - sildekonge
i kortspel: nest høgaste kort, mellom ess (2, 1) og dame (4)
Døme
- ha konge og knekt på handa
i sjakk: viktigaste brikke
Døme
- setje kongen matt

Faste uttrykk

i kongens klede
i soldatuniform
kongen på haugen
- barneleik der målet er å nå toppen av ein haug først og hindre andre frå å gjere det same
- i overført tyding: person som har overtaket eller er dominerande
  ho har vore konge på haugen i narkotikamiljøet i mange år;
  seniorlaget var dei verkelege kongane på haugen
kongens kar
soldat
Kongens råd
regjeringa
skogens konge
elg
jakta på skogens konge var i gang

elgokse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hann av elg

Resultat per side: