Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
13 treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

alderdom

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk; av alder og -dom

Tyding og bruk

tid da ein er gammal;
høg alder
Døme
  • få ein trygg alderdom;
  • halde seg frisk i alderdomen;
  • det som i ungdom er lært, vert i alderdomen kjært
Artikkelside

lære 1

substantiv hokjønn

Opphav

av lågtysk lere; jamfør lære (3

Tyding og bruk

  1. fastsett, regulert opplæring og undervisning som fører fram til godkjend yrkesutdanning
    Døme
    • gå eitt år på skule og to år i lære
  2. framstilling av og utgreiing om eit emne;
    fag, vitskap
    Døme
    • gerontologi er læra om alderdom og aldring
  3. samling av læresetningar;
    grunnsyn;
    teori
    Døme
    • luthersk lære;
    • den marxistiske læra;
    • vike av frå den rette læra

Faste uttrykk

  • gå i lære
  • liv og lære
    det ein gjer, og det ein seier ein bør gjere;
    teori og praksis
    • hos henne er det langt mellom liv og lære
Artikkelside

barndom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. tid da ein er barn
    Døme
    • minnast barndomen
  2. i overført tyding: første utviklingssteg
    Døme
    • gå tilbake i tid til bilens barndom

Faste uttrykk

  • gå i barndomen
    vere så sløv av alderdom at ein ber seg åt som eit barn
Artikkelside

alder

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt aldr; samanheng med ale (2

Tyding og bruk

  1. tid som noko(n) har vore til i
    Døme
    • spørje etter alderen;
    • vere stor etter, for alderen;
    • døy i ung alder;
    • oppnå høg alder
  2. viss del av levetida;
    Døme
    • i sin beste alder;
    • folk i alle aldrar;
    • ungdom i 15–16-årsalderen;
    • fysisk og mental alder
  3. høg alder, alderdom
    Døme
    • dra på alderen;
    • bere alderen godt;
    • ta til å merke alderen;
    • med alderen
  4. særleg i samansetningar: tidbolk, tidsalder

Faste uttrykk

  • den farlege alderen
    alder med stor handlefridom og lite røynsle;
    ungdomsåra
Artikkelside

trygding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ordning der ein kunde betaler inn regelfaste summar til eit trygdelag mot å få ei avtalt utbetaling som vederlag i visse framtidige tilfelle, til dømes ved skade, ulykke, dødsfall, alderdom eller anna;
Døme
  • trygding av innbu
Artikkelside

gå i barndomen

Tyding og bruk

vere så sløv av alderdom at ein ber seg åt som eit barn;
Sjå: barndom
Artikkelside

humen

adjektiv

Tyding og bruk

  2. slapp, i ulage
    Døme
    • hesten stod der humen og ville ikkje ete
  3. håttlaus av alderdom, sløva
    Døme
    • han tek til å bli humen no
Artikkelside

geriatri

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk geras ‘alderdom’ og iatreia ‘læking’

Tyding og bruk

vitskap om alderdomssjukdomar; jamfør gerontologi
Artikkelside

kruksen

adjektiv

Opphav

av krukse

Tyding og bruk

ihopkropen av kulde, veikskap, alderdom og liknande;
Døme
  • gammal og kruksen
Artikkelside

avfeldig

adjektiv

Opphav

gjennom bokmål; frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. om person: veik og skral av alderdom
    Døme
    • ein avfeldig olding
  2. om ting: falleferdig
    Døme
    • ein avfeldig sykkel
Artikkelside
Side 1 av 2