Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 15 oppslagsord

Vesten

substantiv tags.prop

Tyding og bruk

  1. den vestlege delen av verda;
    Døme
    • i Vesten er det marknadsøkonomi

Faste uttrykk

  • Det ville vesten
    særleg om 1800-talet, den vestlege delen av Nord-Amerika (der det heller seint vart innført rettsleg ordna tilhøve); jamfør villvest

revolvermann

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mann som er væpna med revolver (1), til dømes ranar eller leigemordar
Døme
  • ein revolvermann i Det ville vesten

nyreligiøsitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

samnemning for nye religionar og nye religiøse trendar i Vesten utanfor dei etablerte religionane som er oppstått etter slutten av 1800-talet

vest 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt vestr n, innverknad frå tysk i tyd 2; samanheng med vesper

Tyding og bruk

  1. himmelretning der sola går ned, motsett aust (1
    Døme
    • vinden gjekk til, på vest;
    • i aust og vest
  2. den vestlege delen av verda;
    Vest-Europa og USA;
    vestmaktene;
    jamfør òg Vesten
    Døme
    • konflikt mellom aust og vest
  3. i bridge: spelar som sit ved vestsida av bordet
    Døme
    • vest gjev, melder

Faste uttrykk

  • frå aust og vest
    frå alle kantar
    • det kom folk frå aust og vest
  • i aust og vest
    til alle kantar;
    i hytt og vêr;
    overalt
    • bruke pengar i aust og vest;
    • skrive autografar i aust og vest
  • spørje i aust og få svar i vest
    få eit irrelevant svar

villvestfilm

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

film med emne frå nybyggjarliv og kampar mellom urfolk og kvite i Det ville vesten; jamfør Vesten (2)

ikkje-vestleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som ikkje ligg i Vesten
    Døme
    • ikkje-vestlege land
  2. som ikkje har opphav i eller er prega av vestlege tradisjonar og samfunnstilhøve
    Døme
    • ikkje-vestleg kunst;
    • ungdom med ikkje-vestleg bakgrunn

Det ville vesten

Tyding og bruk

særleg om 1800-talet, den vestlege delen av Nord-Amerika (der det heller seint vart innført rettsleg ordna tilhøve); jamfør villvest;
Sjå: Vesten

vill

adjektiv

Opphav

norrønt villr

Tyding og bruk

  1. som veks, lever i fri naturtilstand;
    Døme
    • ville planter og dyr;
    • temje ein vill hest;
    • slike planter veks ikkje ville el. vilt i Noreg
  2. Døme
    • på ville fjellet;
    • ville og forrivne fjell;
    • Det ville vestenjamfør Vesten (2)
  3. som har mista orienteringssansen;
    forvildra
    Døme
    • døgnvill;
    • rådvill;
    • gå seg vill;
    • fare vill;
    • på ville vegar
    • som adverb:
      • vilt framande folkheilt ukjende
  4. ståkande;
    Døme
    • ville barn;
    • ein vill dans;
    • vill av raseri;
    • vere vill etter tobakk;
    • føre eit vilt liv
  5. Døme
    • vill forvirring;
    • slå vilt om seg;
    • vere på vill flukt;
    • ein vill plan
    • i politikk:
      • ville rykteutrulege

Faste uttrykk

  • ville røyster
    røyster som fell på kandidat(ar) utanom dei offisielle listene
  • ville streikar
    spontane streikar som ikkje er i samsvar med avtalene i arbeidslivet

vestleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som ligg i vest (2
    Døme
    • den vestlege halvkula;
    • 1° 15' vestleg lengd
    • som går, fører mot vest
      • vestlege havstraumar;
      • gå i vestleg retning
  2. som kjem frå vest
    Døme
    • vestlege vindar
  3. som gjeld Vesten
    Døme
    • den vestlege kulturtradisjonen

vesterland

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

særleg i bunden form fleirtal: Vesten;
Døme
  • industrialiseringa av vesterlanda