Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

ròten, roten

adjektiv

Opphav

norrønt rotinn

Tyding og bruk

  1. om organiske emne: som er (i ferd med å gå) i oppløysing
    Døme
    • ròten fisk;
    • rotne egg;
    • ein ròten stubbe
  2. som lett smuldrar
    Døme
    • ròten snø;
    • ròte fjell
  3. lite sterk, veik, kraftlaus, morken
    Døme
    • ein ròten tråd;
    • han er ròten – duger ikkje i slagsmål eller styrkeprøve
  4. Døme
    • hesten er ròten
  5. moralsk forderva, korrupt
    Døme
    • eit ròte samfunn
Artikkelside

mindreverdskjensle

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

kjensle av at ein sjølv duger mindre enn andre
Artikkelside

vise 3

visa

verb

Opphav

norrønt vísa; samanheng med vis (2

Tyding og bruk

  1. la nokon sjå;
    peike ut;
    Døme
    • ho viste meg arbeidsplassen sin;
    • vise billetten;
    • vise vegen;
    • vise korleis det skal gjerast;
    • vise tenner – sjå tann (1);
    • klokka viser seks;
    • kongen viste seg på slottsbalkongen;
    • han har ikkje vist seg på fleire dagar
    • vere å sjå
      • spora viser igjen;
      • like å vise seg – òg: kjekke seg;
      • vis deg som ein mann – stram deg opp;
      • det viste seg å vere rett;
      • skrammene vistest mest ikkje;
      • vise fram;
      • vise omkring, rundt;
      • vise til brevet, søknaden;
      • vise tilbake skuldingane
  2. sende av stad, bort
    Døme
    • vise nokon til ein god lækjar
  3. gje prov for;
    Døme
    • vise kva ein duger til;
    • vise deltaking, takksemd, tillit;
    • vise interesse

Faste uttrykk

  • vise bort
    by å gå bort, ut; utvise
  • vise døra
    kaste (nokon) ut, be forsvinne
  • vise til rette
  • vise tilbake på
    peike tilbake på
Artikkelside

uprøvd

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som ein ikkje har prøvd
    Døme
    • ein uprøvd veg, måte;
    • det duger (el. gjeld) ikkje uprøvd
  2. Døme
    • ein ung og uprøvd kandidat
Artikkelside

umage

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt úmagi samanheng med mega ‘kunne’, eigenleg ‘ein som lite greier’

Tyding og bruk

  1. person som duger til lite;
  2. halvvaksen person, ungdom, framvekstring, tenåring
    Døme
    • da var han berre umagen
Artikkelside

ufreista

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • det duger ikkje ufreista – ein må iallfall prøve
Artikkelside

stridsfør

adjektiv

Opphav

av før (1

Tyding og bruk

som duger til å stri
Artikkelside

duglaus

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje duger;
Døme
  • alt som er dårleg og duglaust
Artikkelside

duge

duga

verb

Opphav

norrønt duga; samanheng med dyd og dyktig

Tyding og bruk

  1. vere brukande, gagne;
    Døme
    • dette duger ikkje stort
    • treet duger ikkje til vyrke
  2. vere flink eller sterk nok, vere før (1, 1)
    Døme
    • duge til jobben
  3. Døme
    • han dugde ikkje teie lenger
Artikkelside