Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 428 oppslagsord

mistenkt

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som det er mistanke til
    Døme
    • dei mistenkte elevane måtte til rektor
  2. brukt som substantiv: person som er mistenkt for noko gale
    Døme
    • den mistenkte er om lag 180 cm høg
Artikkelside

moderat

adjektiv

Opphav

frå latin , av moderere

Tyding og bruk

  1. Døme
    • halde moderat fart;
    • moderate prisar
    • brukt som adverb:
      • elva er moderat ureina;
      • han drikk moderat på fest
  2. ikkje ytterleggåande;
    Døme
    • moderat og radikalt bokmål
    • brukt som substantiv:
      • dei moderate i partiet
  3. ikkje særleg god;
    som har ein viss effekt, men relativt svak
    Døme
    • det er moderat sikt;
    • medisinen har moderate biverknader
Artikkelside

maskulin

adjektiv

Uttale

masˊkulin; maskuliˊn

Opphav

gjennom fransk; frå latin , av mas ‘hankjønnsvesen’

Tyding og bruk

  1. særmerkt for ein mann;
    Døme
    • ha eit maskulint ideal;
    • han er ein utprega maskulin type
  2. som er av grammatisk hankjønn
    Døme
    • maskuline substantiv
Artikkelside

massevis

adverb

Tyding og bruk

svært mykje;
store mengder
Døme
  • det finst massevis av døme
  • brukt som substantiv:
    • dei fekk gåver i massevis
Artikkelside

lesbisk

adjektiv

Opphav

etter namnet på den greske øya Lesbos, der den kvinnelege diktaren Sapfo skal ha levd i lag med kvinner om lag 600 f.Kr.

Tyding og bruk

  1. om kvinne: som er kjenslemessig og seksuelt tiltrekt av personar av eige kjønn;
    jamfør homofil (1)
    Døme
    • lesbisk kjærleik
  2. brukt som substantiv: lesbisk (1) kvinne
    Døme
    • lesbiske har fått rett til assistert befrukting
Artikkelside

levande

adjektiv

Opphav

av leve (2

Tyding og bruk

  1. som lever;
    som er i live
    Døme
    • levande skapningar;
    • kvalen føder levande ungar;
    • dei har alltid levande blomstrar på bordet;
    • heldigvis kom vi levande frå brannen
    • brukt som substantiv:
      • levande og døde
  2. Døme
    • gje ei levande framstilling av noko
    • brukt som adverb:
      • dei er levande interesserte i moderne kunst
  3. framleis aktuell
    Døme
    • levande tradisjonar
  4. mogleg eller verd å leve i eller med
    Døme
    • her er ikkje levande

Faste uttrykk

  • ei levande legende
    ein person som er vorten ei legende (2) medan han eller ho framleis lever
    • politikaren er ei levande legende i partiet
  • i levande live
    • i levande tilstand
      • eg trudde ikkje eg skulle få sjå han att i levande live
    • i røynda
      • dei har møtt filmstjerna i levande live
  • ikkje ei levande sjel
    ikkje eit einaste menneske;
    ingen
    • eg møtte ikkje ei levande sjel langs vegen
  • levande lys
    tent stearinlys
    • vi hadde fyr i peisen og levande lys
  • levande musikk
    musikk som blir spela direkte, og som ikkje er opptak
  • levande vekt
    vekt av eit husdyr;
    til skilnad frå slaktevekt
  • meir død enn levande
    berre så vidt i live
    • da dei fann henne, var ho meir død enn levande
Artikkelside

myrde

myrda

verb

Opphav

norrønt myrða; av mord

Tyding og bruk

  1. gjere eit mord;
    drepe med overlegg
    Døme
    • myrde med kaldt blod;
    • han vart myrda på open gate
    • brukt som substantiv:
      • den myrda vart funnen av ein slektning
  2. i overført tyding: sjå rasande på
    Døme
    • ho myrda han med blikket
Artikkelside

nomenfrase

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

setningsledd som inneheld eit substantiv eller eit pronomen, anten aleine eller saman med eit tillegg
Døme
  • 'den vesle jenta med svarte krøllar' er ein nomenfrase
Artikkelside

-ning 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt -ning(r), opphavleg av -ing i grunnord der stamma endar på -n, til dømes ligning, mørkning

Tyding og bruk

suffiks brukt til å lage substantiv av verb;
Artikkelside

-ning 3

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -ning (1

Tyding og bruk

  1. suffiks i substantiv laga av verb;
    i ord som skapning og smurning
  2. suffiks i substantiv laga av adjektiv, til dømes i karakteriserande personnemningar;
    i ord som galning
  3. suffiks brukt i personnemningar;
  4. suffiks brukt i innbyggjarnamn;
    i ord som frogning, nesning og totning
Artikkelside
Side 6 av 43