Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 110 oppslagsord

hamstre

hamstra

verb

Opphav

av tysk hamstern, av dyrenamnet

Tyding og bruk

samle seg lager (særleg av mat og forbruksvarer) fordi ein ventar varemangel eller dyrtid
Døme
  • hamstre mjøl, sukker og bensin
Artikkelside

fôrmjøl, formjøl

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

mjøl (2) av planter eller dyr brukt til fôr (3, 1)
Artikkelside

grep

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gripe

Tyding og bruk

  1. det å gripe med hendene;
    Døme
    • ta eit fast grep i armen;
    • opne boksen med eit enkelt grep
  2. jamfør veggrep
    Døme
    • bildekk med godt grep
  3. Døme
    • stramme grepet om undersåttane;
    • ha eit godt grep på publikum
  4. Døme
    • ha det rette grepet på arbeidet
  5. Døme
    • eit lurt grep;
    • gjere nokre stygge grep
  6. mengd ein kan ta i ei hand;
    Døme
    • eit grep mjøl
  7. plassering av fingrar på visse instrument
    Døme
    • kunne tre grep på gitar
  8. i folketru: sjukdom som kjem av berøring av døde eller overnaturlege skapningar;
    jamfør trollgrep

Faste uttrykk

  • falle for eige grep
    øydeleggje for seg sjølv
  • ta grep
    ta kontroll
    • dei må ta grep for å kome i økonomisk balanse
Artikkelside

graut

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt grautr; samanheng med grjot og gryte (1

Tyding og bruk

  1. matrett av mjøl eller gryn eller frukt kokt i mjølk eller vatn
    Døme
    • koke graut;
    • ete graut til kvelds
  2. tjukk, blaut masse
    Døme
    • vegane var reine grauten etter snøfallet

Faste uttrykk

  • gå rundt grauten
    ikkje gå rett på sak
    • dei går rundt grauten og pakkar inn bodskapen
  • hissig på grauten
    ivrig etter å oppnå noko;
    pågåande, motivert
  • som katten rundt den varme grauten
    som ikkje vågar å gje seg i kast med noko som ein er svært oppteken av;
    som ikkje vågar å kome inn på noko
Artikkelside

griljermjøl

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

mjøl av tørt brød eller kavring
Artikkelside

gaupe 2

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk; jamfør gaupn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • to gauper mjøl
  2. karm kring dør (eller vindauge, golvluke)
Artikkelside

grynmjøl

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

finmale mjøl av bygg (1, 2)
Artikkelside

mjell 1, mjøll 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt mjǫll; samanheng med mjøl

Tyding og bruk

lett, tørr og laus (ny)snø
Artikkelside

gaupne 2

gaupna

verb

Tyding og bruk

  1. ause med eller fylle eine handa eller begge hendene inntil kvarandre
    Døme
    • gaupne opp mjøl
  2. samle grådig;
    krafse
    Døme
    • gaupne saman;
    • gaupne til seg
  3. ete grådig
    Døme
    • gaupne i seg maten
Artikkelside

gaupn

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt gaupn, opphavleg ‘noko bøygd’

Tyding og bruk

  1. innbøygd rom eller klype som ein lagar med ei handflate eller med begge handflatene inntil kvarandre
    Døme
    • ta noko i gaupna;
    • ta gaupna full
  2. mengd som rømmest i ei eller to hender;
    Døme
    • ei gaupn mjøl
Artikkelside
Side 6 av 11