Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 181 oppslagsord

ekstremisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

ytterleggåande syn eller innstilling
Døme
  • kampen mot ekstremisme
Artikkelside

lysteleg

adjektiv

Opphav

norrønt lystiligr; av lyst

Tyding og bruk

  1. Døme
    • det var ikkje noko lysteleg syn som møtte dei da dei kom heim etter innbrotet
  2. Døme
    • ein lysteleg fest
Artikkelside

vere på linje

Tyding og bruk

ha same syn;
Sjå: linje
Døme
  • dei er heilt på linje i denne saka
Artikkelside

linje, line 2

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom tysk, frå latin linea, av linum ‘lin’, opphavleg ‘tråd av lin’; jamfør line (1

Tyding og bruk

  1. (tenkt) strek, smal stripe
    Døme
    • ei skriveblokk med linjer;
    • ei prikka linje;
    • han gjekk i ei rett linje gjennom skogen
  2. i matematikk: storleik med berre éin dimensjon
    Døme
    • trekkje ei bein linje mellom to punkt
  3. omriss eller kontur som dannar ei (tenkt) linje (1) langs ytterkantane av noko
    Døme
    • linjene i landskapet;
    • ein bil med fine linjer
  4. vassrett rad eller rekkje av ord, tal, notar eller liknande
    Døme
    • eit vers på fire linjer;
    • send meg nokre linjer om korleis du har det!
    • du finn svaret på nedste linja
  5. rad, rekkje eller sjikt av personar, einingar eller liknande
    Døme
    • soldatane stod oppstilte på linje ved sida av kvarandre;
    • dette plasserer oss i fremste linje internasjonalt
  6. rekkje oppover eller nedover i generasjonane av skyldfolk;
    slektsgrein
    Døme
    • stamme frå nokon i rett nedstigande linje
  7. kopling mellom hendingar, fenomen og liknande
    Døme
    • trekkje ei linje frå oppvekst til eigen måte å oppdra barn på
  8. kanal eller samband som gjer kommunikasjon mogleg;
    ferdselsåre, sambandskanal
    Døme
    • brot på linja;
    • rydde linja før neste tog
  9. framgangsmåte;
    Døme
    • føre ei politisk restriktiv linje;
    • leggje seg på ei nøktern linje i tingingane;
    • ha klare linjer for korleis dei skal ta seg av slike saker
  10. i forsvaret: mobiliseringsstyrke av dei 15 yngste årsklassene av vernepliktige;
    til skilnad frå landvern
  11. eldre nemning for studieretning
    Døme
    • dei mest populære linjene ved skulen;
    • tilby både praktiske og teoretiske linjer
  12. i bunden form: ekvator
    Døme
    • passere linja
  13. gammalt lengdemål lik ¹⁄₁₂ tomme

Faste uttrykk

  • arbeid i linje
    arbeid som er direkte knytt til produksjonen; jamfør stab (2)
  • halde linja
    vente eller halde fram med å lytte i telefonen
    • eg tenkte at han ville leggje på, men han heldt linja
  • lese mellom linjene
    forstå noko som ikkje er direkte uttrykt
  • over heile linja
    for alle;
    blant alle utan unntak
  • på linje med
    • på same måte som
      • bli kvalifisert på linje med alle andre
    • jamgod med
      • båttrafikken er ein transportveg på linje med vegar og jernbaner
  • stamme frå nokon i like linje
    nedstamme direkte gjennom berre mannlege ledd (9)
  • vere på linje
    ha same syn
    • dei er heilt på linje i denne saka
Artikkelside

mannssyn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

leit

substantiv ubøyeleg

Opphav

norrønt leit, opphavleg ‘syn’; samanheng med leite (1 og leite (2

Tyding og bruk

det å leite;
Døme
  • vere på leit etter noko
Artikkelside

klarsyn, klårsyn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

  1. klart syn, blikk for noko;
    intuitivt, klart skjøn
    Døme
    • profetisk klarsyn;
    • politisk klarsyn
  2. det å vere synsk;
    synsk oppleving
    Døme
    • sjå noko i eit klarsyn
Artikkelside

låtteleg

adjektiv

Tyding og bruk

som vekkjer lått (og spott);
løyen, latterleg, komisk
Døme
  • eit låtteleg syn;
  • det er låtteleg å stelle seg slik
  • brukt som forsterkande adverb:
    • summen er låtteleg liten
Artikkelside

kvinnesyn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

  1. syn (5) på kvinner og rettane deira
    Døme
    • ha eit moderne kvinnesyn
  2. Døme
    • skrive om kvinnesyn og kvinners kjensler
Artikkelside

kristenkonservativ

adjektiv

Tyding og bruk

som har eit konservativt syn på kristne læresetningar
Artikkelside
Side 5 av 19