Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 38 oppslagsord

slak, slakk 2

adjektiv

Opphav

norrønt slakr

Tyding og bruk

  1. om tau og liknande: ikkje strak eller stram
    Døme
    • ei slak line
  2. som så vidt hallar
    Døme
    • ei slak skråning
    • i overført tyding:
      • den fine sommaren gjorde at det vart slakt sal av regnklede
  3. ikkje brå eller krapp
    Døme
    • ein slak sving
  4. om is: ikkje tettpakka
    Døme
    • kome inn i slakare farvatn – kome inn i delvis ope farvatn
  5. Døme
    • slak og doven
Artikkelside

skipslei

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

farvatn, lei der skipa bruker å gå
Artikkelside

sjøkapteinsertifikat

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

sertifikat som gjev rett til å føre alle slags skip i alle farvatn
Artikkelside

sjø

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sjór, sjár, sær

Tyding og bruk

  1. (del av) det samanhengande saltvassområdet på jorda;
    hav(område)
    Døme
    • bu ved sjøen;
    • sjøen låg spegelblank;
    • rom, open sjø
  2. Døme
    • i Noreg er det om lag 250 000 sjøar og vatn
  3. sjøvatn, motsett ferskvatn (1)
    Døme
    • få sjø i munnen;
    • det smaker som sjø
    • (sjø)vatn
      • skuta tok inn sjø
  4. opprørt, uroleg vatn;
    Døme
    • høg sjø;
    • tung sjø

Faste uttrykk

  • dra til sjøs
    bli sjømann
  • gå på sjøen
    òg: drukne seg
  • i sjøen
    undervegs på sjøreise
  • kaste på sjøen
    òg: kassere
  • urein sjø
    farvatn som er fullt av skjer og grynner
Artikkelside

seglande, siglande

adjektiv

Opphav

av segle (2

Tyding og bruk

  1. som seglar
  2. om farvatn: som ein kan segle i, på
    Døme
    • elva er seglande
  3. om tilhøve: som gjer det mogleg å segle
    Døme
    • det er seglande i dag
Artikkelside

rein 3

adjektiv

Opphav

norrønt hreinn

Tyding og bruk

  1. fri for skit eller søle;
    reinvaska
    Døme
    • vere rein på hendene;
    • rein, frisk luft;
    • reint vatn;
    • rein for – fri for;
    • gjere reint (i eit rom, eit hus) – feie, vaske osv.;
    • gjere reint bord – sjå bord (2, 1)
    • fri for hindringar og liknande
      • reint farvatn
  2. Døme
    • ha reint samvit
  3. ublanda, utan tilsetningar, skir
    Døme
    • reint gull;
    • reine fargar;
    • snakke, syngje reint
    • klar (1, markert, tydeleg
      • reine linjer;
      • det var reine ord for pengane;
      • rein idealisme;
      • kva i reine verda – kva i all verda
  4. Døme
    • det var reine elendet
    • berre (4
      • han er reine barnet
    • som adverb: heilt
      • det gjekk reint ille

Faste uttrykk

  • få på det reine
    få klarlagt (noko)
  • på det reine med
    klar over
Artikkelside

daudvatn, dødvatn

substantiv inkjekjønn

Opphav

i tyding 2 etter engelsk dead water

Tyding og bruk

  1. vanskeleg farvatn der ferskvatn ligg oppå saltvatn
    Døme
    • fartøyet kom seg ikkje ut or daudvatnet
  2. i overført tyding: stillstand, stagnasjon
    Døme
    • saka ligg i daudvatn
Artikkelside

arktisk

adjektiv

Opphav

av gresk arktikos ‘nordleg’, av arktos ‘bjørn, stjernebiletet Bjørnen’

Tyding og bruk

som gjeld Arktis (nordpolsområdet)
Døme
  • ein arktisk ekspedisjon;
  • arktisk farvatn;
  • arktisk fauna
Artikkelside
Side 4 av 4