Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 208 oppslagsord

prinsipiell

adjektiv

Opphav

gjennom tysk, frå latin; jamfør prinsipp

Tyding og bruk

som gjeld kjernen eller prinsippet i ei sak;

vesentleg, grunnleggjande

Døme

drøfte prinsipielle spørsmål;
prinsipiell semje

Artikkelside

problematisere

problematisera

verb

Tyding og bruk

peike på problem eller vanskelege spørsmål i samband med noko;

framstille som problem

Døme

problematisere grunnleggjande verdiar i samfunnet;
populistar problematiserer det tradisjonelle partisystemet

Artikkelside

problem

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom tysk og fransk; frå gresk proballein ‘kaste, leggje fram’

Tyding og bruk

vanske som det krev ein målretta innsats for å overvinne;

uløyst oppgåve, vanskeleg spørsmål

Døme

løyse eit problem;
ha psykiske problem;
dei har store problem med å få endane til å møtast

Artikkelside

overblikk

substantiv inkjekjønn

Opphav

truleg etter tysk

Tyding og bruk

kjennskap til alle sidene ved eit emne, ei sak eller eit spørsmål;

oversyn, perspektiv

Døme

skaffe seg overblikk over saka

Artikkelside

oversikt

substantiv hokjønn

Opphav

etter tysk Übersicht

Tyding og bruk

kunnskap om alle sidene ved eit emne, ei sak eller eit spørsmål;
oversyn (1)
kort framstilling av hovudinnhaldet av noko;
oversyn (2)

Artikkelside

memorandum

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin ‘verd å hugse’; jamfør memorere

Tyding og bruk

skriftleg påminning
kort skriftleg utgreiing om eit aktuelt spørsmål eller ein situasjon

Artikkelside

fyre

fyra

verb

Opphav

frå lågtysk; av fyr (

Tyding og bruk

tenne (1, 1)
Døme
- fyre i omnen
varme opp
Døme
- fyre med ved;
- fyre med straum;
- no må vi byrje å fyre

Faste uttrykk

fyre av
skyte (1)
han fyrte av eit skot
fyre for kråkene
sleppe ut varmen
fyre laus
- skyte (1)
- stille mange spørsmål eller kritisere
fyre opp
- tenne (1, 1)
  fyre opp i peisen
- få til å bli meir livleg eller oppglødd;
  inspirere (1), stimulere
  fyre opp stemninga;
  dei fyrte opp kvarandre

Artikkelside

pepre

pepra

verb

Opphav

norrønt pipra

Tyding og bruk

strø pepar på;
krydre med pepar
Døme
- salte og pepre maten
i overført tyding: setje ein spiss på;
krydre (2)
Døme
- pepre talen med vitsar
skyte mange kuler i ein serie;
sende ei skur av noko mot noko eller nokon
Døme
- dei pepra han med kuler;
- bli pepra med hagl
i overført tyding: sende av garde ei mengd kommentarar, spørsmål eller liknande
Døme
- dei vart pepra med sinte sms-ar

Artikkelside

politisere

politisera

verb

Opphav

gjennom tysk, frå gresk; av politikk

Tyding og bruk

gjere til eit politisk spørsmål
Døme
- politisere kyrkja
- brukt som adjektiv:
  ei politisert kyrkje;
  ein politiserande litteratur
drøfte politikk (i det vide og det breie)
- brukt som adjektiv:
  bloggen er politiserande

Artikkelside

politisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld politikk

Døme

eit politisk parti;
prisane er eit politisk spørsmål

brukt som adverb:
- vere politisk interessert;
- ei politisk medviten kvinne

Faste uttrykk

politisk fange
person som er fengsla på grunn av politisk overtyding eller (påstått) politisk verksemd
politisk geografi
lære om statar, makttilhøve og politiske einingar
politisk korrekt
som samsvarer med rådande oppfatningar

Artikkelside

Side 3 av 21

Resultat per side: