Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 86 oppslagsord

måteløyse

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å vere måtelaus (1);
mangel på måtehald
Artikkelside

nattblind

adjektiv

Tyding og bruk

som ser dårleg i mørkeret
Døme
  • mangel på a-vitamin kan gjere oss nattblinde
Artikkelside

naud, nød

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt nauð(r)

Tyding og bruk

  1. vanskeleg situasjon;
    fare, krise
    Døme
    • vere i naud
  2. stor mangel;
    fattigdom, armod;
    skort
    Døme
    • lide naud;
    • yte bistand der nauda er størst
  3. tvingande grunn
    Døme
    • eg har ikkje naud til å gjere det

Faste uttrykk

  • ha inga naud
    ikkje vere nokon fare
    • det har inga naud
  • i nauda skal ein venene røyne
    sanne vener hjelper ein om ein får det vanskeleg
  • med naud og neppe
    knapt nok;
    berre så vidt
  • med nauda
    knapt nok;
    så vidt
  • naud lærer naken kvinne å spinne
    ein finn ei løysing når ein er i ein vanskeleg situasjon
  • når nauda er størst, er hjelpa nærmast
    når alt ser vanskeleg ut, kan det vere at ein får hjelp
  • til naud
    i naudsfall, i verste fall
  • vere i naud for
    mangle
    • vere i naud for arbeidsplassar
Artikkelside

lyte 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt lýti, av ljótr ‘stygg’

Tyding og bruk

feil, mangel, skade;
Døme
  • latterleggjering av fysiske lyte;
  • det finst ikkje lyte på hesten

Faste uttrykk

  • utan plett og lyte
    perfekt, feilfri
    • akkompagnementet er utan plett og lyte
Artikkelside

mangle 1

mangla

verb

Opphav

av tysk mangeln; jamfør mangel

Tyding og bruk

  1. vere utan, ikkje ha, vante, sakne
    Døme
    • mangle pengar;
    • mangle retningssans
    • brukt som adjektiv:
      • det kjem av manglande vilje
  2. vere borte, ikkje finnast, skorte
    Døme
    • det manglar ein skrue i motoren;
    • det manglar ikkje på hjartelag
  3. vere i vegen med;
    Døme
    • det manglar henne ingen ting

Faste uttrykk

  • det skulle berre mangle
    brukt for å uttrykkje at noko er sagt eller gjort med glede eller som noko sjølvsagt
Artikkelside

mangelvare

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

vare eller produkt som det er mangel på
Døme
  • korn er ei mangelvare på verdsmarknaden;
  • gode barnefilmar er mangelvare
Artikkelside

mangelfull

adjektiv

Opphav

av mangel

Tyding og bruk

som har manglar;
Døme
  • mangelfulle kunnskapar
  • brukt som adverb:
    • mangelfullt oppmerkte vegar
Artikkelside

in-

prefiks

Opphav

i tydinga ‘inn’ av latin in; i tydinga ‘ikkje-’ av latin in-

Tyding og bruk

  1. prefiks (1) i ord som uttrykkjer rørsle inn eller inn i;
  2. prefiks (1) i ord som uttrykkjer nekting, motsetning eller mangel på noko;
Artikkelside

knappleik

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -leik

Tyding og bruk

det at det er knapt (2 med noko;
skort, mangel
Døme
  • knappleik på arbeidshjelp
Artikkelside

etterspørselspress

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Døme
  • mangel på bustader gjev stort etterspørselspress i området
Artikkelside
Side 3 av 9