Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 104 oppslagsord

haldar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. innretning til å halde noko fast eller på plass
    Døme
    • setje pæra inn i haldaren
  2. person som held noko
  3. reinsbukk som i paringstida held ein flokk av simler og ungbukkar saman mot andre bukkar;
Artikkelside

kompani

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom tysk, frå fransk; frå mellomalderlatin companium ‘brødfellesskap’

Tyding og bruk

  1. forretningstiltak som fleire driv saman;
    forkorta Co. eller co.
  2. hæravdeling på opptil 200 soldatar under kommando av ein kompanisjef
    Døme
    • eit kompani blir delt inn i troppar
  3. i overført tyding: flokk (1)
    Døme
    • be heile kompaniet til bords
Artikkelside

klump

substantiv hankjønn

Opphav

truleg frå lågtysk; samanheng med klamp

Tyding og bruk

  1. mindre mengd av fast masse;
    Døme
    • klumpar i grauten;
    • kna deigen til ein liten klump;
    • lage store klumpar av snø
  2. samanballa knyte;
    Døme
    • tulle handkleet til ein klump
  3. tett oppsamling av noko;
    Døme
    • endene går rundt i ein klump
  4. i overført tyding: indre kjensle av noko som kjennest som ein klump
    Døme
    • føle ein klump i magen;
    • ha ein vond klump i brystet

Faste uttrykk

  • få klump i halsen
    bli på gråten
    • få klump i halsen av å tenkje på noko
Artikkelside

mannsterk

adjektiv

Tyding og bruk

med stort følgje eller i stor flokk;
i stort tal, talrik
Døme
  • ei mannsterk nemnd
  • brukt som adverb:
    • møte mannsterkt opp
Artikkelside

lag

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt lag; samanheng med leggje

Tyding og bruk

  1. masse som er spreidd utover, oppå eller mellom noko;
    dekke, belegg
    Døme
    • eit tynt lag måling;
    • eit lag med krem;
    • vere dekt av eit lag med støv
  2. kvar av fleire flate einingar som ligg ovanpå eller utanpå kvarandre;
    sjikt
    Døme
    • ei blautkake med tre lag;
    • leggje veden i fleire lag;
    • ha på seg mange lag med klede
  3. sosial gruppe i eit samfunn;
    Døme
    • studentar frå høgare sosiale lag;
    • møte menneske frå alle lag i samfunnet
  4. krins av menneske i eit område som høyrer saman
  5. sosialt samvær;
    samkome, fest, selskap
    Døme
    • vere i godt lag;
    • takk for laget!
    • halde nokon med lag;
    • halde lag for nokon
  6. flokk som arbeider saman;
    organisasjon, samskipnad, klubb
  7. gruppe som deltek i konkurransar som ei eining
    Døme
    • det beste laget vann
  8. måte å fare fram mot nokon på;
    (god) måte å gjere noko på;
    Døme
    • ha godt lag med noko;
    • ha lag med ungar
  9. med preposisjonen i og adjektiv i superlativ: i litt for høg grad av det som adjektivet nemner
    Døme
    • i meste laget;
    • i minste laget;
    • boka er i lengste laget;
    • klokka sju er i tidlegaste laget;
    • løna var i knappaste laget
  10. ibuande eigenskap;
    veremåte;
    tendens
    Døme
    • ha eit underleg lag med auga;
    • ha lag til å leggje på seg
  11. Døme
    • vere i godt lag

Faste uttrykk

  • dei breie laga
    den store mengda av folk;
    massane;
    folk flest
    • dei breie laga av folket
  • det glatte lag
    sterk kritikk;
    utskjelling
    • journalistane fekk det glatte lag etter publiseringa av saka;
    • eg vart sint og gav han det glatte lag
  • gjere nokon til lags
    føye seg etter nokon;
    tilfredsstille nokon
  • ha eit ord med i laget
    vere med og avgjere
  • halde noko ved lag
    syte for at noko er uendra eller i stand
    • halde kollektivtrafikken ved lag
  • midt i laget
    middels
  • skilje lag
    gå frå kvarandre
  • spele på lag
    samarbeide
  • stå ved lag
    halde seg uendra;
    vare ved;
    gjelde
    • tilbodet står ved lag
  • ute av lage
    ikkje som vanleg;
    i ulage
    • eg er ute av lage
Artikkelside

koppel

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin copula ‘band’

Tyding og bruk

  1. reim eller lekkje som bind saman halsbanda på hundar
  2. Døme
    • kvelpen drog i koppelet
  3. par eller flokk av hundar som er bundne saman med koppel (1)
  4. i overført tyding: gruppe, gjeng, klikk
    Døme
    • eit heilt koppel av motstandarar
Artikkelside

kohort

substantiv hankjønn

Uttale

kohårˊt

Opphav

av latin cohors ‘kve, flokk’

Tyding og bruk

  1. romersk hæravdeling som svarte til ⅒ legion (1)
  2. gruppe som har ein felles faktor, til dømes alder
    Døme
    • neste kohort med seniorar har høgare utdanning enn den førre
Artikkelside

kru

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

kameldrivar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som driv ein flokk kamelar
Artikkelside

kameldrift

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. al (2, 1) av kamelar
  2. flokk av kamelar som blir driven fram
Artikkelside
Side 3 av 11