Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 31 oppslagsord

vare 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt vari; sjå vara-

Tyding og bruk

  2. Døme
    • ha til vare – ha i bakhanda

Faste uttrykk

  • ta seg i vare
    akte seg
  • ta vare på
    passe på, stelle
Artikkelside

sæte 3

sæta

verb

Opphav

norrønt sæta ‘lure, gjete på’; samanheng med sitje

Tyding og bruk

  1. akte på, rette seg etter, lyde
    Døme
    • eg sæter det ikkje
  2. vere å akte på;
    ha noko å seie
    Døme
    • det sæter ikkje – det er ingenting å rette seg etter
Artikkelside

sæt

substantiv inkjekjønn

Opphav

av sæte (3

Tyding og bruk

noko å lite eller akte på;
Døme
  • det er ikkje noko sæt på det han seier
Artikkelside

skjøtte

skjøtta

verb

Opphav

av preteritum av eldre dansk skøte ‘ha omsut for’

Tyding og bruk

ha omsut for;
bry seg om;
Døme
  • skjøtte arbeidet sitt;
  • skjøtte hus og heim

Faste uttrykk

  • skjøtte seg sjølv
    passe eller rå seg sjølv
Artikkelside

skatte

skatta

verb

Opphav

norrønt skatta

Tyding og bruk

  1. Døme
    • visse næringar kan skattast for hardt
  2. betale skatt
    Døme
    • skatte til stat og kommune
  3. akte, setje pris på
    Døme
    • ein skatta medarbeidar
Artikkelside

sjølvrespekt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å akte seg sjølv, respekt for seg sjølv
Artikkelside

forakte

forakta

verb

Opphav

frå lågtysk , opphavleg ‘ikkje akte’

Tyding og bruk

ha låge tankar om, sjå ned på;
Døme
  • forakte veikskap;
  • forakte seg sjølv;
  • forakte sitt eige opphav

Faste uttrykk

  • ikkje å forakte
    ikkje verst;
    ganske god
    • litt søvn er ikkje å forakte;
    • eit godt måltid er ikkje å forakte
Artikkelside

estimere

estimera

verb

Opphav

gjennom fransk; frå latin aestimare ‘vurdere’

Tyding og bruk

  1. rekne ut sannsynleg mengd eller storleik;
    gjere vurdering om framtida
    Døme
    • estimere folkemengda i eit land;
    • utsleppet er estimert til om lag 1,8 kilo;
    • dei estimerer at landet kan få stor arbeidsløyse i tida framover
  2. bry seg om;
    Døme
    • faget er lite estimert
Artikkelside

etle, esle

etla, esla

verb

Opphav

norrønt ætla, atla; samanheng med akte

Tyding og bruk

  1. ha i sinne, ha planar om;
    Døme
    • etle seg til byen;
    • etle å gjere noko
  2. tenkje seg til eit visst føremål;
    setje av, velje ut
    Døme
    • vere etla til noko stort;
    • etle nokon ei gåve;
    • ho er etla til å bli den nye leiaren for partiet
  3. la vere att;
    Døme
    • etlar du litt mat til meg?
Artikkelside

akte

akta

verb

Opphav

frå lågtysk; av akt (2

Tyding og bruk

  1. bry seg om;
    Døme
    • akt ikkje på det han seier
  2. Døme
    • akte munnen sin;
    • akte buskapen;
    • akte seg
  3. Døme
    • akte og ære
  4. esle seg til;
    Døme
    • ho akta å protestere mot planen;
    • akte seg til fjells
Artikkelside
Side 3 av 4