Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 17 oppslagsord

stokk 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt stokkr, tyding 6 etter tysk; tyding 7 etter engelsk

Tyding og bruk

  1. felt trestamme
    Døme
    • tømmerstokk;
    • køyre stokkar til saga;
    • huset var tømra av svære stokkar;
    • bli stiv som ein stokk;
    • stå som ein stokk
  2. Døme
    • dørstokk;
    • sengestokk
  3. Døme
    • spaserstokk;
    • taktstokk;
    • gå med stokk
  4. liten målereiskap (av tre)
    Døme
    • gradestokk;
    • tommestokk
  5. (tjukk) stengel på visse planter
    Døme
    • rotstokk;
    • vinstokk
  6. langstrekt, rund malmførekomst
  7. Døme
    • arbeidsstokk;
    • kortstokk

Faste uttrykk

  • gå over stokk og stein
    òg: skje på ein uvyrden og slurvete måte
Artikkelside

slinde, slindre

slinda, slindra

verb

Opphav

samanheng med slette (5

Tyding og bruk

  1. hogge til stokkar på sidene;
  2. fjerne bork i remser langs ein tømmerstokk
Artikkelside

slepe 2

slepa

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

frå lågtysk; samanheng med sleip (2

Tyding og bruk

  1. dra, drasse, hale etter seg
    Døme
    • slepe ein tømmerstokk
    • taue
      • slepe ein bil;
      • slepe eine foten etter seg;
      • slepe ein i seng;
      • slepe med seg noko
  2. arbeide hardt;
    Døme
    • slepe og slite heile livet
    • refleksivt:
      • slepe seg opp trappene
    • kreke
      • timane slepte seg av stad
Artikkelside

skant

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skamtr ‘det som blir tilmålt ein’

Tyding og bruk

  1. stong til å måle skog på rot med;
    stong, pinne til å måle høgder i kar med
  2. tilhoggen kant (på tømmerstokk)
  3. fastsett mål eller mengd av noko;
    påbode arbeid (i eit visst tidsrom)
  4. mønster, modell (for ein snikkar eller skreddar)
Artikkelside

påslag

substantiv inkjekjønn

Opphav

tyding 1 etter svensk

Tyding og bruk

  1. tillegg, auke i høve til ein sum som er fastsett tidlegare
    Døme
    • eit påslag på 20 øre timen;
    • påslag i drosjetaksten – grunntakst for ein køyretur i tillegg til kilometertaksten
  2. (eigar)merke som ein har slått (med merkjeøks) i tømmerstokk
  3. metallstykke som er festa til noko til vern, styrking eller pynt;
Artikkelside

bakhun, bakhon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

ytste bord (2, 2) som er skore av ein tømmerstokk og som derfor er rundt på eine sida;
Artikkelside

auge 2

auga

verb

Tyding og bruk

lage auge (1, 7) i noko, til dømes ein tømmerstokk
Artikkelside
Side 2 av 2