Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 340 oppslagsord

reprodusere

reprodusera

verb

Opphav

av re- og produsere

Tyding og bruk

  1. skape på nytt;
    formeire
    Døme
    • den nye eigenskapen vart reprodusert i dotterceller;
    • bakteriane reproduserer snøgt
  2. lage (nøyaktig) avtrykk av;
    Døme
    • teikninga vart reprodusert i eit tidsskrift

Faste uttrykk

  • reprodusere seg
    avle fram nye generasjonar
    • alt liv kan reprodusere seg
Artikkelside

brosten

adjektiv

Opphav

norrønt brostinn; av breste (2

Tyding og bruk

  1. uklar (1), sprokken
    Døme
    • brosten røyst
  2. som er utan liv og glans
    Døme
    • brostne auge
  3. i overført tyding: feilslått, mislykka
    Døme
    • brostne draumar
Artikkelside

bringeduk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(utsauma) tøystykke i bringa (1, særleg på kvinnebunad;
Døme
  • ei drakt med raudt liv og bringeduk
Artikkelside

prosa

substantiv hankjønn

Opphav

av latin prosa (oratio) ‘endefram (tale)'

Tyding og bruk

  1. språkbruk som ikkje er bunden av rim- og rytmereglar;
    ubunden stil;
    motsett vers og poesi
    Døme
    • lett og ledig prosa
  2. i overført tyding: slitsamt og einsformig liv;
    grå kvardag;
Artikkelside

privatliv

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

liv ein person har utanom faste yrkesgjeremål og anna offentleg verksemd;
tid ein har for seg sjølv
Døme
  • ha privatlivet for seg sjølv;
  • ha problem i privatlivet

Faste uttrykk

  • privatlivets fred
    det å ha privatlivet sitt i fred for andre
    • krenking av privatlivets fred
Artikkelside

privatsfære

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

privat del av eit menneskes liv;
jamfør sfære (2)
Døme
  • ei utidig innblanding i privatsfæren
Artikkelside

planteliv

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

liv og levemåte til planter;
Artikkelside

moder

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt móðir, same opphav som latin mater; jamfør mor

Tyding og bruk

mor;
Døme
  • Guds moder

Faste uttrykk

  • moder jord
    jordkloten sett som opphavet til alt liv
Artikkelside

berr

adjektiv

Opphav

norrønt berr

Tyding og bruk

  1. ikkje (over)dekt, udekt;
    Døme
    • vere berr på halsen;
    • blomstre på berr kvist
  2. Døme
    • sanninga ligg ikkje alltid berr for auga
    • brukt som adverb: klart, tydeleg
      • det skein så bert for henne korleis det var
  3. Døme
    • drikke dropane berre;
    • seie berre sanninga
    • brukt som adverb:
      • vere bert aleine
  4. brukt forsterkande: jamfør berre (4
    Døme
    • det var som berre fanden;
    • sterk som berre det

Faste uttrykk

  • berr mark
    mark utan snødekke;
    berrmark
  • for sitt berre liv
    om det så galdt livet
  • på berr bakke
    utan noko å hjelpe, livberge seg med
  • under berr himmel
    utan tak over hovudet
Artikkelside

luke 1

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. lem, lita dør til å stengje ei opning med
  2. opning, glugge i ein vegg, eit skipsdekk og liknande
    Døme
    • sitje i luka på postkontoret;
    • skalke lukene
  3. Døme
    • parkere i ei luke;
    • løparen fekk ei luke til resten av feltet

Faste uttrykk

  • luft i luka
    liv og røre
Artikkelside
Side 2 av 34