Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 30 oppslagsord

hønemor

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. høne som har kyllingar
  2. i overført tyding: forelder som er særs beskyttande overfor ungane sine
    Døme
    • vere under dei beskyttande vengene til hønemora
Artikkelside

hønsefrikassé, hønsefrikasse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

matrett av kokt kjøt av høne og grønsaker i lys saus
Artikkelside

kva kom først av høna og egget?

Tyding og bruk

retorisk spørsmål brukt for å uttrykkje uvisse om tilhøve mellom årsak og verknad;
Sjå: høne
Døme
  • det blir som spørsmålet om høna og egget
Artikkelside

hønebuljong, hønsebuljong

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

buljong kokt på høne
Artikkelside

gå den vegen høna sparkar

Tyding og bruk

gå dårleg, gå til atters;
Sjå: høne
Artikkelside

ha ei høne å plukke med nokon

Tyding og bruk

ha noko uoppgjort med nokon;
Sjå: høne
Artikkelside

blind høne finn også korn

Tyding og bruk

ein person utan føresetnader kan også slumpe til å finne det rette;
Sjå: blind, høne
Artikkelside

egget vil lære høna å verpe

Tyding og bruk

den urøynde vil ta den røynde i skule;
Sjå: egg, høne
Artikkelside

hane

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hani

Tyding og bruk

  1. hanndyr av tamhøns eller ymse andre arter av hønsefuglar
    Døme
    • hane og høne;
    • hanen gol for tredje gong
  2. ting som har (eller opphavleg har hatt) form som liknar ein hane (1)
    Døme
    • hanen på mønet snur seg etter vinden;
    • hanen på børsa var slått sund;
    • skifte ut hanen

Faste uttrykk

  • den raude hanen gjel
    det brenn;
    det er brann
    • brannvernet har plikt til å rykkje ut når den raude hanen gjel
  • einaste hanen i korga
    einaste mannen blant fleire kvinner
  • før hanen gjel
    svært tidleg
    • vere oppe før hanen gjel
  • stolt/kry/byrg som ein hane
    svært stolt
Artikkelside

blind

adjektiv

Opphav

norrønt blindr

Tyding og bruk

  1. som ikkje kan sjå;
    utan synsevne
    Døme
    • vere blind;
    • vere blind på eitt auge
  2. i overført tyding: som manglar forståing (for);
    Døme
    • vere blind for dei nære tinga;
    • kjærleik gjer blind;
    • stire seg blind på noko;
    • blindt hat
    • brukt som adverb
      • rette seg blindt etter direktivet
  3. Døme
    • eit blindt skjer

Faste uttrykk

  • blind alarm
    falsk alarm
  • blind flekk
    • område der synsnerven går gjennom netthinna og synsbiletet såleis ikkje kan oppfattast
    • i overført tyding: noko ein ikkje ser eller er merksam på
  • blind høne finn også korn
    ein person utan føresetnader kan også slumpe til å finne det rette
  • ende blindt
    ikkje føre fram;
    ikkje føre vidare
  • stire seg blind på
    vere så oppteken av noko at ein mister evne til å sjå det på ein annan måte
Artikkelside
Side 2 av 3