Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 17 oppslagsord

ymse

ymsa

verb

Opphav

av ymis

Tyding og bruk

  1. byte om, skifte, veksle, variere
    Døme
    • vi får ymse på det;
    • talet ymsa mykje frå år til år;
    • framgangsmåten ymsar svært;
    • formene kan ymse frå stad til stad;
    • dette ymsa på alt etter årstida;
    • ymse hendene – byte hand når ein ber noko;
    • ymse åkeren – drive skiftebruk
    • refleksivt:
  2. eve seg;
    tenkje seg til med noko
    Døme
    • du har ymsa lenge nok no
      • han stod og ymsa seg om han skulle

Faste uttrykk

  • ymse seg
    vere tvilrådig, tvike; tenkje seg om
  • ymse seg
    brigde, forandre seg;
    òg: stå skiftevis på den eine og på den andre foten;
    snu og vende på seg
Artikkelside

utkome, utkomme

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt útkoma ‘det å kome ut’; i tyding 3 truleg etter tysk

Tyding og bruk

  1. det å kome ut;
    stad der ein (eller noko) kjem ut
    Døme
    • utkoma frå huset
  2. noko som kjem ut;
    Døme
    • utkoma av arbeidet, utviklinga
  3. midlar til livsopphald;
    Døme
    • ha (ei) trygg, god, dårleg utkome;
    • ikkje ha utkome til bil
  4. Døme
    • sjå seg utkome med el. til noko;
    • det er ikkje utkome med dei – dei er umoglege å rå med el. forandre på
Artikkelside

ulukksalig, ulykksalig

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • den ulykksalige trongen til å forandre på alt;
  • ei ulykksalig ordning
Artikkelside

tøddel

substantiv hankjønn

Opphav

lågtysk tuttel, opphavleg ‘brystvorte’, samanheng med I tut

Tyding og bruk

  1. prikk(ar), strek(ar) over bokstavteikn for å markere uttale eller ein ny bokstav
    Døme
    • ä er a med tødlar
  2. Døme
    • ikkje forandre ein tøddel i lova – ikkje det minste;
    • eg skjønar, høyrer ikkje ein tøddel av det ho seier
Artikkelside

frisyre

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; av frisere

Tyding og bruk

måte å setje opp eller ha håret på;
hårfasong
Døme
  • forandre frisyren;
  • øydeleggje frisyren;
  • få ny frisyre
Artikkelside

fortrolle

fortrolla

verb

Opphav

av for- (2

Tyding og bruk

  1. i folketrua: påverke eller forandre med trolldom;
    Døme
    • prinsen var fortrolla til ein frosk
    • brukt som adjektiv
      • ein fortrolla skog
  2. i overført tyding: forhekse (2);
    Døme
    • boka fortrollar lesaren
    • brukt som adjektiv
      • han sit fortrolla framfor fjernsynet
Artikkelside

forandring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å forandre;
noko som er forandra;
Døme
  • gjere forandringar i programmet;
  • ei forandring til det betre;
  • små forandringar;
  • her må det bli ei forandring

Faste uttrykk

  • til ei forandring
    ulikt det som er vanleg eller normalt
    • til ei forandring var det fint vêr i ferien;
    • til ei forandring låg sjøen stille
Artikkelside
Side 2 av 2