Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
54 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 54 oppslagsord

morgongretten

adjektiv

Tyding og bruk

sur og tverr om morgonen
Artikkelside

morgondogg

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

dogg (1, 1) som ligg om morgonen
Døme
  • gras med morgondogg
Artikkelside

morgonbøn, morgonbønn

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

bøn som ein ber om morgonen;
til skilnad frå kveldsbøn
Artikkelside

morgonkvist

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør kvist

Faste uttrykk

  • på morgonkvisten
    om morgonen
Artikkelside

morgonstell

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stell (1) om morgonen
Døme
  • morgonstellet av pasientane på sjukehuset;
  • morgonstellet i fjøset
Artikkelside

morgonavis

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

avis som kjem ut om morgonen;
til skilnad frå kveldsavis og middagsavis
Artikkelside

morgonkaffi

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kaffi ein drikk om morgonen
Døme
  • nyte ein morgonkaffi
Artikkelside

nøktern

adjektiv

Opphav

frå tysk, opphavleg ‘som hender tidleg om morgonen’, truleg frå latin nocturnus ‘nattleg’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ein nøktern person
  2. Døme
    • ei nøktern framstilling av ei sak;
    • ei nøktern vurdering
  3. Døme
    • eit nøkternt budsjett
    • brukt som adverb:
      • leve nøkternt
  4. Døme
    • huset hadde ei nøktern innreiing
Artikkelside

likevel

adverb

Opphav

etter lågtysk likewol ‘like fullt’

Tyding og bruk

trass i det, kor som er, like fullt, for det, enda;
i alle fall
Døme
  • ho søv heile natta, men likevel er ho trøytt om morgonen;
  • du greier det likevel;
  • berre kast, du bommar likevel
Artikkelside

å 3

subjunksjon

Opphav

norrønt at, opphavleg preposisjon med tyding ‘ved, til’; same opphav som åt (2

Tyding og bruk

  1. innleier ei infinitivkonstruksjon som fungerer som eit substantiv eller ei substantivfrase i setninga;
    Døme
    • å synge er gøy;
    • ho likar å lese;
    • den viktigaste oppgåva er å redde verda;
    • ho planlegg å ikkje kome for seint
  2. innleier ei leddsetning der ‘det’ er formelt subjekt i oversetninga
    Døme
    • det var godt å kome heim;
    • det er viktig å slappe av
  3. innleier ei utfylling (2) til ein preposisjon
    Døme
    • utan å klage rydda han heile stova;
    • dei dro etter å ha ete;
    • dei kopla av med å spele dataspel
  4. innleier ei nærare forklaring eller eit tillegg til ein annan frase
    Døme
    • han fekk oppgåva å gå etter vatn;
    • ho kan kunsten å skrive
  5. følgjer eit adjektiv eller ei adjektivfrase
    Døme
    • det er så lett å forsove seg;
    • denne oppgåva er vanskeleg å løyse;
    • alle hadde så mykje å snakke om;
    • han hadde så mykje å drive med;
    • det er frykteleg slitsamt å stå opp så tidleg om morgonen

Faste uttrykk

  • for å
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer føremål
    • dei kom hit for å lære språket;
    • ho drakk kaffi for ikkje å sovne
Artikkelside
Side 2 av 6