Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 49 oppslagsord

ubehageleg

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje er behageleg;
vond
Døme
- en ubehageleg stol
uforskamma, utriveleg, lei
Døme
- ubehagelege spørsmål

Artikkelside

suppe

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

flytande matrett kokt til dømes på frukt, grønsaker eller kjøt;
velling
Døme
- koke suppe;
- ause opp suppa;
- ete flatbrød til suppa
- - betasuppe
  - fiskesuppe
  - rabarbrasuppe
  - tomatsuppe
sørpe (1, 1)
Døme
- vegen var ei einaste suppe i teleløysinga
uheldig samanblanding
Døme
- ei suppe av tankar

Faste uttrykk

eit hår i suppa
noko som er ubehageleg eller passar dårleg
heile suppa
alt saman;
heile greia
koke suppe på
tvære ut;
jamfør koke suppe på ein spikar
tynn suppe
noko som har dårleg kvalitet eller lite substans (3)
denne boka er tynn suppe

Artikkelside

buksevatn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

vatn som blir helt i buksa til nokon for å mobbe eller straffe
i overført tyding: ubehageleg oppleving
Døme
- skremme buksevatn på regjeringa

Artikkelside

torturreiskap

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

reiskap eller instrument nytta til tortur (1)
gjenstand som ein meiner er (for) ubehageleg
Døme
- desse skoa er reine torturreiskapar

Artikkelside

torn

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt þorn

Tyding og bruk

hard, spiss og stikkande utvekst på plante;
pigg (1, 1), tagg (1, 1)
Døme
- buskane er fulle av tornar;
- katten fekk ein torn i poten
beinliknande spiss og stikkande utvekst på nokre dyr
hard klump i overhuda, særleg på tærne, med ein hard spiss som veks innover og gjev smerter;
liktorn
i overført tyding: noko ubehageleg;
ulempe, utfordring (2)
Døme
- kvardagen er full av tornar

Faste uttrykk

ein torn i auget
årsak til uvilje, misunning, irritasjon eller liknande;
noko som (stendig) plagar ein
nybygget var ein torn i auget på naboane
inga rose utan tornar
sjølv den vakraste ting har feil, ulemper eller problem

Artikkelside

ute

adverb

Opphav

norrønt úti; av ut

Tyding og bruk

under open himmel;
i friluft;
utandørs;
motsett inne (1)
Døme
- gå ute og fryse;
- liggje ute;
- barna er ute og leiker;
- eg finn dei verken ute eller inne;
- ute på trappa
på ein stad unna eit visst utgangspunkt;
borte (1)
Døme
- ute på fjorden;
- ute på kjøkenet;
- ute ved kysten;
- ute på øyane
ikkje heime;
ikkje til stades
Døme
- sjefen er ute;
- vere ute og handle
heimanfrå i lengre tid;
i utlandet;
på framand stad
Døme
- han var ute under krigen;
- ute og heime
heimanfrå for å vere selskapeleg
Døme
- vere ute på byen;
- ho er ute til langt på natt
utanfor sitt vanlege hus, hylster, dekke eller liknande
Døme
- kyllingen er ute av skalet;
- skjorteflaket heng ute;
- kniven er ute av slira
brukt for å vise at noko er fjerna, ekskludert eller liknande;
ikkje lenger del av
Døme
- garden er ute av familien;
- ho er ute av konkurransen;
- han er ute av soga
i verksemd, på ferde, til stades
Døme
- vere tidleg ute;
- ho er ute med strekane sine;
- han er ute og skriv i avisa att;
- vere ute etter revansje
brukt for å uttrykkje at ein møter noko eller er utsett for noko, oftast vanskeleg eller ubehageleg
Døme
- vere ute for eit uhell;
- ho var ute for ein svindlar på internett
til endes;
forbi, slutt;
utgått
Døme
- fristen er ute;
- før året er ute;
- snipp, snapp, snute, så var eventyret ute
ikkje på moten;
ikkje etterspurd;
motsett inne (6)
Døme
- slengbukser er heilt ute no

Faste uttrykk

hundre og eitt ute
det ser verkeleg ille ut;
spelet er tapt;
jamfør hundreogein
er flyet forseinka, er hundre og eitt ute;
no er hundre og eitt ute
ille ute
i store vanskar;
i stor fare
bøndene var ille ute når innhaustinga slo feil
ute av spel
ikkje kunne delta i noko;
ikkje vere aktivt med på noko
han har brote foten og er ute av spel fram til jul
vere seint ute
vere (for) sein til noko;
vere forseinka
vere seint ute med julegåvene;
han var altfor seint ute og slapp ikkje inn på stadion
vere ute av seg
kjenne sterke kjensler av sorg, fortviling eller liknande
ho var heilt ute av seg av sorg;
eg vart heilt ute av meg da hunden min forsvann
vere ute av stand til
ikkje ha krefter eller makt til;
ikkje makte, ikkje orke
ho er ute av stand til å forsørgje seg sjølv
vere ute etter
prøve å treffe (nokon); prøve å få has på
vere ute med nokon
ikkje vere håp om redning;
vere fortapt
båten kantrar, det er ute med oss!

Artikkelside

skjelett i skapet

Tyding og bruk

noko ubehageleg, til dømes umoralsk eller kriminelt, frå fortida som ein vil halde skjult;

Sjå: skjelett

Døme

leiaren hadde fleire skjelett i skapet

Artikkelside

falle skjel frå auga til nokon

Tyding og bruk

innsjå korleis noko (ubehageleg) eigenleg er;

sjå klart;

Sjå: skjel

Døme

nå skal skjela falle frå auga på politikarane;
det falt skjel frå auga deira

Artikkelside

skjemme ut

Tyding og bruk

vere til skam for;

gjere det pinleg eller ubehageleg for;

Sjå: skjemme

Døme

du skjemmer ut heile familien din

Artikkelside

skjemme

skjemma

verb

Opphav

norrønt skemma; av skam

Tyding og bruk

gjere skade på, øydeleggje;
gjere eller bli ring eller ubrukande
Døme
- hyttene skjemmer landskapet;
- maten vart skjemd
gje eit særs negativt omdøme;
føre skam over, vanære (2
Døme
- han skjemmer ut heile slekta med framferda si

Faste uttrykk

namnet skjemmer ingen
det er ikkje namnet, men handlingane ein gjer, som fører skam med seg
skjemme bort
kjæle opp eller degge med nokon slik at dei får dårlege vanar
du skjemmer bort ungane;
ho skjemte bort katten sin
skjemme seg ut
lage skam for seg sjølv;
gjere noko særs dumt, dumme seg ut
skjemme ut
vere til skam for;
gjere det pinleg eller ubehageleg for
du skjemmer ut heile familien din

Artikkelside

Resultat per side: