Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
11 treff

Bokmålsordboka 5 oppslagsord

instinktiv

adjektiv

Betydning og bruk

som skyldes instinkt (1);
Eksempel
  • instinktive handlinger;
  • ha en instinktiv følelse av noe
  • brukt som adverb:
    • jeg skjønte instinktivt at noe var galt
Artikkelside

ubevisst

adjektiv

Betydning og bruk

  1. som er til stede i sinnet, men ikke erkjent
    Eksempel
    • et ubevisst ønske
  2. Eksempel
    • ubevisste handlinger
    • brukt som adverb:
      • småbarn handler ubevisst

Faste uttrykk

  • det ubevisste
    del av følelseslivet som en ikke kan erkjenne, og som derfor ikke blir kontrollert av vilje og forstand
    • fortrenge følelsene til det ubevisste
Artikkelside

naturlig

adjektiv

Betydning og bruk

  1. instinktiv, medfødt, iboende
    Eksempel
    • en naturlig trang til selvstendighet
  2. som hører til, som er eller som skjer i samsvar med naturen;
    uten ytre inngrep;
    ofte til forskjell fra kunstig (1)
    Eksempel
    • naturlige grenser;
    • dø en naturlig død;
    • naturlig farge
  3. Eksempel
    • det er bare naturlig at du lengter hjem;
    • land som det er naturlig å sammenligne seg med;
    • naturlig nok
  4. som svarer til naturen eller virkeligheten
    Eksempel
    • et portrett i naturlig størrelse
  5. som ikke er tilgjort;
    uanstrengt, ekte, likefram
    Eksempel
    • snakke naturlig;
    • hun har en naturlig autoritet

Faste uttrykk

Artikkelside

teft

substantiv hankjønn

Opphav

av norrønt þefr; beslektet med tev

Betydning og bruk

  1. lukt av dyr eller mennesker
    Eksempel
    • bikkja fikk teften av elg
  2. uklar følelse;
    anelse
    Eksempel
    • få teften av laksemilliarder
  3. instinktiv forståelse;
    Eksempel
    • ha politisk teft;
    • vi har aldri mistet teften for god musikk
Artikkelside

fingerspitzgefühl, fingerspitzgefyl

substantiv hankjønn

Uttale

fiˊngerspitsgefyl

Opphav

av tysk Fingerspitzengefühl

Betydning og bruk

instinktiv forståelse for noe;
Eksempel
  • regjeringen mangler fingerspitzgefühl;
  • den fingerspitzgefühlen som en dyktig håndverker har
Artikkelside

Nynorskordboka 6 oppslagsord

instinktiv

adjektiv

Tyding og bruk

som har sin grunn i instinkt (1);
Døme
  • instinktive handlingar;
  • ha ei instinktiv kjensle av noko
  • brukt som adverb:
    • eg skjønte instinktivt at det var fare på ferde
Artikkelside

ubevisst

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er til stades i sinnet, men ikkje erkjent
    Døme
    • eit ubevisst ynskje
  2. Døme
    • ubevisste handlingar
    • brukt som adverb:
      • endre dialekten ubevisst

Faste uttrykk

  • det ubevisste
    del av kjenslelivet som ein ikkje kan erkjenne, og som derfor ikkje blir kontrollert av vilje og forstand;
    det umedvitne
    • fortrengje kjenslene til det ubevisste
Artikkelside

umedviten, umedveten

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er i svime
    Døme
    • liggje umedviten;
    • umedviten tilstand
  2. som ikkje er (fullt) klar over noko;
    som gjer noko utan særskild tanke;
    som er gjord utan særskild tanke;
    ikkje planlagd;
    Døme
    • vere umedviten om følgjene;
    • ei umedviten handling;
    • reagere, handle, gjere noko umedvite
  3. som ligg i hugen utan at ein er klar over det
    Døme
    • eit umedvite ynske

Faste uttrykk

  • det umedvitne
    del av sjelelivet som ikkje kan erkjennast av ein sjølv, og som derfor ikkje kan styrast av vilje og forstand
Artikkelside

naturleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. instinktiv, medfødd
    Døme
    • ein naturleg trong til sjølvhevding
  2. som høyrer til, som er eller som hender i samsvar med naturen;
    utan ytre inngrep;
    ofte til skilnad frå kunstig (1)
    Døme
    • naturlege grenser;
    • døy ein naturleg død;
    • naturleg farge
  3. Døme
    • naturleg nok;
    • det er berre naturleg at du lengtar heim
  4. som svarer til naturen eller røynda
    Døme
    • eit portrett i naturleg storleik
  5. som ikkje er tilgjort;
    uanstrengd, ekte, likefram
    Døme
    • vere naturleg og avslappa;
    • snakke heilt naturleg på radio

Faste uttrykk

  • naturleg logaritme
    logaritme med grunntal e;
    jamfør e (2, 2)
  • naturlege tal
    positive (4, heile tal som vi bruker å telje med, som 1, 2, 3 osv., av og til medrekna 0
Artikkelside

teft

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av norrønt þefr; same opphav som tev

Tyding og bruk

  1. lukt av dyr eller menneske
    Døme
    • hunden fekk teft av elgen
  2. uklar kjensle;
    aning
    Døme
    • få teft av noko
  3. instinktiv forståing;
    Døme
    • politisk teft;
    • ha teft for forretningar
Artikkelside

fingerspitzgefühl, fingerspitzgefyl

substantiv hankjønn

Uttale

fiˊngerspitsgefyl

Opphav

frå tysk Fingerspitzengefühl

Tyding og bruk

instinktiv forståing for noko;
Døme
  • leiinga manglar fingerspitzgefühl;
  • fingerspitzgefühlen til ein dyktig handverkar
Artikkelside