Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
17 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

fete, feite 2

verb

Opphav

norrønt feita

Betydning og bruk

gjøre fet;
Eksempel
  • fete opp dyr til slakt
  • brukt som adjektiv
    • fetende mat

Faste uttrykk

  • fete seg opp
    legge på seg
Artikkelside

fet, feit

adjektiv

Opphav

norrønt feitr

Betydning og bruk

  1. som inneholder mye fettstoff
    Eksempel
    • fet kost;
    • fet fisk
  2. Eksempel
    • han er tykk og fet;
    • en fet lommebok
  3. Eksempel
    • fet jord;
    • fete beiter
  4. Eksempel
    • ha en fet jobb

Faste uttrykk

  • fet ved
    ved rik på kvae eller tjære
  • fete typer
    i typografi: store, fylte bokstaver
  • ikke ha det for fett
    ha dårlig råd
  • store ord og fett flesk
    hul patos, tomme talemåter
Artikkelside

Nynorskordboka 15 oppslagsord

feite 2

feita

verb

Opphav

norrønt feita

Tyding og bruk

  1. gjere feit;
    Døme
    • feite opp krøtera
    • brukt som adjektiv
      • feitande kost
  2. Døme
    • feite til kniven

Faste uttrykk

  • feite seg opp
    leggje på seg
Artikkelside

feite 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt feiti

Tyding og bruk

  1. Døme
    • feita kring tarmane;
    • steikje i feite
  2. overvekt (hos folk og dyr);
Artikkelside

feit

adjektiv

Opphav

norrønt feitr

Tyding og bruk

  1. som inneheld mykje feittstoff
    Døme
    • feit mat;
    • feit olje
  2. Døme
    • han er tjukk og feit;
    • ein feit gris;
    • løna er ingenting å bli feit av;
    • ei feit lommebok
  3. Døme
    • feite lovnader;
    • feite floskler
  4. Døme
    • feit jord
  5. Døme
    • få ein feit kontrakt

Faste uttrykk

  • feit ved
    ved rik på kvae eller tjære
  • feite typar
    i typografi: tjukke, fylte bokstavar
  • ikkje ha det for feitt
    ha trong økonomi
  • store ord og feitt flesk
    tomme talemåtar
Artikkelside

pastos, pastøs

adjektiv

Opphav

av italiensk pastoso ‘deigete’, av pasta

Tyding og bruk

  1. i målarkunst: måla med feite, tjukt pålagde dekkfargar
    Døme
    • pastose strok av oljemåling
  2. oppsvulma, hoven;
    deigaktig
Artikkelside

feite seg opp

Tyding og bruk

leggje på seg;
Sjå: feite
Artikkelside

halvfeit

adjektiv

Tyding og bruk

  1. om ost eller fløyte: med feittinhald som ligg mellom mager og heilfeit
  2. i typografi: som har ein tjukkleik på bokstavane mellom feite og vanlege typar
    • brukt som substantiv
      • oppslagsorda blir trykte i halvfeit
Artikkelside

grønsåpe

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

brungrøn, salveaktig såpe framstilt av feite oljer
Døme
  • vaske golvet med grønsåpe;
  • det luktar grønsåpe i rommet
Artikkelside

år 3

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt ár

Tyding og bruk

  1. tidsrom som svarer (om lag) til krinsløpet til jorda rundt sola, oftast rekna frå nyttår til nyttår
    Døme
    • året er inndelt i 12 månader, 52 veker og 365, i skotår 366, dagar;
    • i byrjinga av året;
    • dette året;
    • modellen er ny av året;
    • han er ferdig til neste år;
    • ein blir eldre for kvart år som går
    • ofte nemnt med eit tal til å merkje ut eit visst slikt tidsrom innanfor ei tidsrekning:
      • i året 2006;
      • år etter år
    • etter tysk: heile tida
      • år ut og år inn
      • år om anna – kvart år, årleg
  2. tidsrom på 12 månader (brukt som mål for tid og alder)
    Døme
    • han vart verande der eit heilt år;
    • det er to år til ho skal gå av;
    • det er mange år sidan vi såg kvarandre;
    • eit par års tid;
    • gjennom åra, gjennom alle år;
    • ho er 20 år gammal;
    • i unge år;
    • år og dag – lenge; jamfør dag (3)
  3. år (3, 1) med omsyn til grøde eller næring;
    år (III,1) med tanke på korleis visse (natur)fenomen ovrar seg
    Døme
    • eit godt år for jordbruket;
    • sju feite og sju magre år – jamfør 1. Mos 41

Faste uttrykk

  • borgarleg år
    kalenderår
  • dra på åra
  • fylle år
    ha fødselsdag
  • førre året
    året som var;
    i fjor;
    forkorta f.å.
    • ein liten nedgang samanlikna med førre året
  • i år
    dette kalenderåret
    • han blir sju år i år
  • med åra
    med alderen
  • oppe i åra
    noko gammal
  • til års
    til neste år;
    òg: gammal
    • han er noko til års
Artikkelside

utheve

utheva

verb

Opphav

etter tysk

Tyding og bruk

særleg: framheve (sekvens) i tekst ved hjelp av sperring, kursiv eller feite typar
Artikkelside

type 1

substantiv hankjønn

Opphav

gresk typos ‘slag, preg (på mynt)’ av typtein ‘slå’

Tyding og bruk

  1. bestemt slag, art, kategori, utgåve, variant (av fleire individ, ting, fenomen eller liknande);
    einskild representant for art, kategori osv.
    Døme
    • blodtype;
    • flytype;
    • genotype;
    • mennesketype;
    • skrifttype;
    • vevstype;
    • ein ny type syklar;
    • alle typar (av) ost;
    • ski av gammal, vanleg, moderne type;
    • folk av typen «eg veit best»;
    • den typen folk liker eg ikkje;
    • han er typen på ein vellykka forretningsmann – ein typisk;
    • skape typar i diktverk – særmerkte personar;
    • eventyra har gjerne typar – særmerkte og forenkla personar
  2. Døme
    • han er ein artig, underleg type;
    • kva heiter typen ho er saman med?
    • nokre skumle typar
  3. (avtrykk av) støypt eller utskoren bokstav eller anna teikn til å prente av på papir eller liknande
    Døme
    • skifte typar i skrivemaskinen, setjemaskinen;
    • skrift i store, små, feite, vanlege typar

Faste uttrykk

  • ikkje min type
    ikkje etter min smak (særleg med tanke på kjærleiksforhold)
  • litt av ein type
    særprega, fargerik karakter
Artikkelside
Side 1 av 2