Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
295 treff

Bokmålsordboka 135 oppslagsord

krabbe 2

verb

Opphav

beslektet med krabbe (1

Betydning og bruk

krype på alle fire;
Eksempel
  • ungen hadde så vidt lært å krabbe

Faste uttrykk

  • krabbe til køys
    legge seg
Artikkelside

såframt, så framt, så fremt, såfremt

subjunksjon

Opphav

norrønt svá framt at, egentlig ‘så vidt, langt at’

Betydning og bruk

innleder en leddsetning som uttrykker vilkår;
dersom, hvis, i fall
Eksempel
  • bedriften er reddet såframt planene blir vedtatt;
  • såframt vi ikke reserverer oss, får vi reklame i posten
Artikkelside

latterdør

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Faste uttrykk

  • slå opp latterdøra
    sette i å le (med munnen på vidt gap)
Artikkelside

slå opp latterdøra

Betydning og bruk

sette i å le (med munnen på vidt gap);
Artikkelside

kringsjå

substantiv intetkjønn

Opphav

etter tysk Rundschau; jamfør sjå

Betydning og bruk

vidt utsyn;
Artikkelside

kreke

verb

Opphav

beslektet med krake (1 og krok , opprinnelig ‘krumme seg’

Betydning og bruk

gå sent;
bevege seg langsomt og med anstrengelse;
krype, kravle, krabbe
Eksempel
  • det er så vidt han kan kreke og gå;
  • kreke seg opp trappa
Artikkelside

lit 2

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

norrønt lítr ‘tid’; beslektet med leite (1

Faste uttrykk

  • i siste liten
    så vidt tidsnok
    • hjelpen kom i siste liten
Artikkelside

i siste liten

Betydning og bruk

så vidt tidsnok;
Se: lit
Eksempel
  • hjelpen kom i siste liten
Artikkelside

favne

verb

Opphav

norrønt faðma

Betydning og bruk

  1. ta omkring;
    omfavne
  2. nå langt;
    dekke et stort spekter
    Eksempel
    • hun favner vidt
Artikkelside

knapt nok

Betydning og bruk

så vidt;
Se: knapt
Eksempel
  • de hadde knapt nok snakket sammen;
  • hun fikk knapt nok dekket utgiftene
Artikkelside

Nynorskordboka 160 oppslagsord

naudrop, nødrop

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

rop om hjelp
Døme
  • høyre naudrop

Faste uttrykk

  • med eit naudrop
    så vidt
    • det gjekk med eit naudrop
Artikkelside

med eit naudrop

Tyding og bruk

så vidt;
Sjå: naudrop
Døme
  • det gjekk med eit naudrop
Artikkelside

med naud og neppe

Tyding og bruk

knapt nok;
berre så vidt;
Sjå: naud, neppe
Artikkelside

naud, nød

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt nauð(r)

Tyding og bruk

  1. vanskeleg situasjon;
    fare, krise
    Døme
    • vere i naud
  2. stor mangel;
    fattigdom, armod;
    skort
    Døme
    • lide naud;
    • yte bistand der nauda er størst
  3. tvingande grunn
    Døme
    • eg har ikkje naud til å gjere det

Faste uttrykk

  • ha inga naud
    ikkje vere nokon fare
    • det har inga naud
  • i nauda skal ein venene røyne
    sanne vener hjelper ein om ein får det vanskeleg
  • med naud og neppe
    knapt nok;
    berre så vidt
  • med nauda
    knapt nok;
    så vidt
  • naud lærer naken kvinne å spinne
    ein finn ei løysing når ein er i ein vanskeleg situasjon
  • når nauda er størst, er hjelpa nærmast
    når alt ser vanskeleg ut, kan det vere at ein får hjelp
  • til naud
    i naudsfall, i verste fall
  • vere i naud for
    mangle
    • vere i naud for arbeidsplassar
Artikkelside

med nauda

Tyding og bruk

knapt nok;
så vidt;
Sjå: naud
Artikkelside

mandat

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin , av mandare ‘påleggje, gje i oppdrag’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ha mandat til å gjere noko;
    • ha mandat frå styret
  2. arbeidsoppgåve, oppdrag
    Døme
    • nemnda har fått eit vidt mandat
  3. verv som representant i ei folkevald forsamling;
    plass på Stortinget eller liknande
    Døme
    • partiet fekk to nye mandat ved valet
  4. styring, forvalting, overhøgd, særleg over tidlegare koloniar

Faste uttrykk

  • bunde mandat
    standpunkt som er avgjort på førehand
    • dei fekk bunde mandat frå partiet
Artikkelside

leve frå hand til munn

Tyding og bruk

leve på ein måte så ein berre så vidt har nok til å klare seg;
Sjå: hand, leve, munn
Artikkelside

minnast

verb

Opphav

norrønt minnast; sjå minne (2

Tyding og bruk

  1. kome i hug;
    hugse
    Døme
    • han mintest godt barndomen sin;
    • eg har minst det sidan;
    • så vidt eg minnest, kosta jakka 950 kr
  2. ha ei tilstelling eller liknande til minne om noko eller nokon
    Døme
    • minnast dei falne i krigen
Artikkelside

marginal

adjektiv

Opphav

frå latin; jamfør margin

Tyding og bruk

  1. som gjeld kanten av noko;
    som finst i eit grenseområde
    Døme
    • jordbruket i fjellbygdene må reknast som marginalt;
    • partiet mista dei marginale veljarane
  2. som så vidt går over ei nedre grense
    Døme
    • marginale inntekter
  3. lite viktig, underordna, liten
    Døme
    • eit marginalt problem;
    • tiltaket førte berre til marginale betringar
Artikkelside

bere av leia med

Tyding og bruk

gå gale, for vidt for nokon;
Sjå: lei
Artikkelside
Side 6 av 16