Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
93 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 93 oppslagsord

følsam

adjektiv

Opphav

frå tysk; av føle (2

Tyding og bruk

  1. som reagerer sterkt på ytre påverknad eller inntrykk;
    Døme
    • eit følsamt måleinstrument;
    • vere følsam for støv;
    • kabelen er svært følsam
  2. med sterke kjensler;
    Døme
    • ha eit følsamt sinn;
    • han er den mest følsame av brødrene
  3. som ein unngår å snakke om fordi det kan støyte (5) (nokon);
    som ein handsamar med diskresjon;
    Døme
    • ei følsam sak
Artikkelside

utanfrå, utafrå, utanifrå

preposisjon

Tyding og bruk

  1. frå utsida av, frå utanfor, innover (frå)
    Døme
    • lyden kjem utanfrå;
    • kome utanfrå tunet, havet
  2. som adverb: frå eit anna område eller miljø
    Døme
    • hente hjelp utanfrå;
    • dei som kjem dit utanfrå;
    • sjå problema utanfrå;
    • påverknad utanfrå (på miljøet)
Artikkelside

handheve

handheva

verb

Opphav

av lågtysk hanthaven, etter latin manu tenere ‘halde med handa’; truleg påverknad frå hevde (1

Tyding og bruk

kontrollere og sørgje for at lover, reglar, forbod eller liknande blir følgde, eventuelt ved å bruke makt
Døme
  • handheve regelverket;
  • handheve forbodet mot sal av tobakk til mindreårige;
  • handheve rettane sine
Artikkelside

gravitropisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

vekstrørsle til plantedelar under påverknad av tyngdekrafta;
jamfør tropisme
Artikkelside

genmanipulering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

endring av eigenskapar hos ein organisme ved påverknad av arvestoffet
Artikkelside

miljøbunden

adjektiv

Tyding og bruk

som kjem av påverknad frå miljøet
Artikkelside

fotolyse

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -lyse

Tyding og bruk

spalting av kjemiske sambindingar ved påverknad av lys
Artikkelside

amerikanisering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

påverknad frå USA-amerikansk politikk, kultur eller liknande
Døme
  • amerikanisering av den politiske debatten;
  • auka amerikanisering av norsk kultur
Artikkelside

beitetrykk

substantiv inkjekjønn

Opphav

av beite (4 og trykk (3

Tyding og bruk

samla omfang av påverknad på marka frå beiting
Døme
  • høgt beitetrykk;
  • lågt beitetrykk;
  • beitetrykket har gått ned på Vestlandet
Artikkelside

fotavtrykk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • fotavtrykk på stranda
  2. i overført tyding: menneskeskapt endring av natur eller miljø
    Døme
    • all matproduksjon har eit fotavtrykk
  3. i overført tyding: resultat av påverknad eller verksemd
    Døme
    • engasjementet til ungdomen har sett fotavtrykk på historia

Faste uttrykk

  • økologisk fotavtrykk
    verknad menneskelege aktivitetar har på økosystemet
Artikkelside
Side 6 av 10