Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
96 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

Nynorskordboka 95 oppslagsord

peile

peila

verb

Opphav

frå lågtysk eller nederlandsk; av eldre lågtysk pegelen

Tyding og bruk

  1. finne retninga til noko ved hjelp av kompass, radiosignal eller liknande, for å fastslå ein posisjon
    Døme
    • ho er ekspert på å peile mobilsignal
  2. måle djupn eller høgd på (væske i behaldar)
    Døme
    • peile motorolja

Faste uttrykk

  • peile inn
    • lokalisere (radiosendar eller liknande)
      • dei peila inn den radiomerkte ulven ein gong i veka
    • gradvis orientere seg mot
      • dei peilar seg inn mot yrke med høg løn
Artikkelside

motsett

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er stilt eller beveger seg direkte mot
    Døme
    • på den motsette sida av vegen;
    • gå i motsett retning
  2. heilt ulik;
    omvend
    Døme
    • kome til motsett konklusjon;
    • ha motsett effekt;
    • i motsett fall ringjer du;
    • + og – er motsette forteikn
    • brukt substantivisk
      • 'lys' er det motsette av 'mørk';
      • verknaden vart den stikk motsette av det dei venta

Faste uttrykk

  • motsette blad
    i botanikk: blad som sit to og to på kvar side av stengelen i same høgd
Artikkelside

nivå

substantiv inkjekjønn

Opphav

av fransk niveau, av eldre fransk nivel, av latin libella ‘vaterpass’; jamfør libelle (1

Tyding og bruk

  1. høgd til ei vassrett flate;
    Døme
    • golvet i toget bør vere på nivå med plattformene
  2. plassering på ein skala som avspeglar kvalitet, status, utbreiing, storleik eller liknande;
    Døme
    • heve nivået;
    • senke nivået;
    • prestasjonane ligg på eit svært høgt nivå;
    • eit velferdssystem på nivå med det norske;
    • medlemstalet ligg på same nivå som i fjor
Artikkelside

krykkje 1, krykke 1

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med krok

Tyding og bruk

stav med tverrtre i høgd med armhola eller med handtak og armstø
Døme
  • gå med krykkjer

Faste uttrykk

  • kaste seg på krykkjene
    kome seg av garde
Artikkelside

hole 2, hóle 2

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

lang høgd;
jordrygg mellom to djupe søkk eller bekkefar
Artikkelside

hoh.

forkorting

Tyding og bruk

forkorting for høgd over havet
Artikkelside

monoton

adjektiv

Opphav

gjennom fransk; frå gresk , av tonos ‘tone’

Tyding og bruk

  1. om lyd eller røyst: med same tone(høgd) heile tida;
    einstonig
    Døme
    • ei monoton røyst
  2. som vantar variasjon;
    einsformig, skiftelaus, keisam
    Døme
    • leve eit monotont liv
Artikkelside

helme 2

helma

verb

Tyding og bruk

skjere av kornstråa i ei viss høgd frå rota;
setje att helme (1
Artikkelside

halme

halma

verb

Tyding og bruk

  1. skjere kornstråa i ei viss høgd frå rota
    Døme
    • halme for høgt
  2. leggje halm på jorda til vern eller rotning
    Døme
    • halme ertene
Artikkelside

løypeprofil

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

skjematisk framstilling av ei løype, med distansar og variasjonar i høgd
Artikkelside
Side 2 av 10