Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 35 oppslagsord

tone 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt tóni, tónn, gjennom latin; frå gresk tonos

Tyding og bruk

  1. lyd som er ein verknad av regelfaste svingingar hos ein lekam
    Døme
    • fløytetone;
    • kammertone;
    • dirigenten gav koret tonen;
    • ikkje kunne syngje ein tone
  2. samspel av lys, skugge og fargar som gjev eit visst særpreg;
    fargenyanse
    Døme
    • håret har ein raudleg tone
  3. (sær)preg, svip, særeigen klang;
    Døme
    • fiolinen hadde ein vakker tone;
    • framføringa hadde ein varm, personleg tone
    • måte å uttrykkje seg på
      • brevet har ein venleg tone
    • (rett) måte å te seg eller uttrykkje seg på;
      åtferd, skikk og bruk
      • takt og tone;
      • det er ikkje god tone
  4. heving eller senking av røysta, intonasjon (3) (som gjev uttrykk for stemning, innstilling og liknande)
    Døme
    • han sa det i ein fortruleg tone;
    • i ein spørjande tone;
    • ikkje ta den tonen!
    • dette var nye tonar frå deg;
    • rose nokon i høge tonar
Artikkelside

do 1

substantiv hankjønn

Uttale

då

Opphav

frå italiensk på 1600-talet brukt i staden for ut (første tonen i ein skala på seks tonar med namn etter førstestavingane i ei latinsk hymne nytta i songøvingar) av velklangsomsyn

Tyding og bruk

første tone i durskalaen
Døme
  • do re mi …
Artikkelside

resonansbotn

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. tynn plate som forsterkar tonen i strengeinstrument;
  2. i overført tyding: noko som vekkjer forståing;
    Døme
    • bileta fann resonansbotn i oss
Artikkelside

molltreklang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

treklang av første, tredje og femte tonen i mollskalaen;
jamfør mollakkord
Artikkelside

eplekjekk

adjektiv

Tyding og bruk

overdrive eller påteke kjekk (6);
Døme
  • eplekjekke skiløparar;
  • den eplekjekke tonen frå advokaten
Artikkelside

G 1, g 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • stor G;
    • liten g;
    • g kjem etter f i alfabetet;
    • ha vanskar med å uttale lyden g
  2. (note (2, 1) for) femte tonen (3 i C-durskalaen;
    jamfør g-moll og G-dur
Artikkelside

intonere

intonera

verb

Opphav

av latin , opphavleg intonare ‘dundre, larme’

Tyding og bruk

  1. fastsetje tonen
  2. byrje eit musikkstykke;
    stemme i ein song
    Døme
    • orkesteret intonerte «Mellom bakkar og berg»
Artikkelside

heilnote

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

note (2, 1) som viser at tonen skal vare fire taktslag;
til skilnad frå halvnote
Artikkelside

hiss 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

tonen h opphøgd eit halvt tonesteg, einharmonisk med C (1, 2)
Artikkelside

halvnote

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

note som viser at tonen skal vare to taktslag
Artikkelside
Side 1 av 4