Avansert søk

Nynorskordboka 5 oppslagsord

substantiv hankjønn

norrønt hýbýli, hýbǿli ‘hus, heim’

eittroms bustad (som del av større husvære eller bygg)

verb

kløyvd infinitiv: -a

norrønt ryðja ‘tømme, reinske’

setje ting på plass;
gjere ryddig;
ordne;
rydde (1)
Døme
- vi ryd av bordet;
- han har rudd på rommet sitt
bryte (opp), planere og fjerne noko for å gje plass til dyrking, veg eller liknande;
rydde (2)
Døme
- rydje ny jord;
- dei rudde her i fjor
fjerne eller reinske vekk;
drive vekk;
rydde (3)
Døme
- rydje bedet for ugras;
- politiet ryd plassen for folk

rydje opp i
få orden på
vi må rydje opp i ukulturen i fotballen;
han ryd opp i rekneskapen
rydje opp i eige hus
få orden på sine eigne saker
rydje or vegen
- drepe nokon
  mafiaen rudde motstandarane or vegen
- fjerne heilt
  alle usemjene er rudde or vegen
rydje ut
fjerne heilt frå;
tømme
vi rudde ut av hybelen;
rydje ut av oppvaskmaskina;
rydje ut jula
rydje veg
- leggje til rette for nokon eller noko;
  gjere klart for nokon eller noko
  dette vil rydje veg for ei løysing;
  bandet rudde vegen for fleire nye band
- lage løype eller rom slik at nokon eller noko kan flytte seg
  ryd veg for statsministeren!
  dei rudde veg for bussen
- bryte opp og planere jord for å lage veg
rydje vekk all tvil
fjerne all tvil og uvisse
lova vil rydje vekk all tvil;
testamentet rudde all tvil or vegen

adjektiv

svært liten, bitte liten

determinativ

norrønt eiginn; opphavleg perfektum partisipp av eige (

som (berre) høyrer til, vedkjem eller skriv seg frå ein sjølv;
som ein sjølv høyrer til;
personleg
Døme
- min eigen unge;
- vårt eige land;
- gå i sine eigne tankar;
- ikkje vite sitt eige beste;
- det var hans eigen feil;
- gå mot sitt eige parti;
- gjere noko på eige ansvar;
- sjå noko med eigne auge
- brukt som substantiv
  tale til sine eigne;
  krinse om sitt eige;
  det er av sine eigne ein skal ha det
som ein har for seg sjølv;
åtskild, separat;
særskild
Døme
- ha sitt eige rom;
- ha eigen inngang til hybelen;
- ha si eiga meining om noko;
- gå sin eigen veg;
- det er eigne reglar for dette;
- landet fekk sin eigen konge;
- bygda vart eigen kommune
særmerkt, spesiell
Døme
- ha eit eige lag med barn;
- ein eigen sjarm;
- ein eigen dåm

adjektiv

om vêr: surt og utriveleg (med nedbør og vind)
Døme
- i dag er det ruskete ute
uryddig, rotete
Døme
- det var ruskete inne på hybelen