Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 75 oppslagsord

sitjerett, sitterett

adjektiv

Opphav

av rett (3, 2)

Tyding og bruk

som er slik forma at ein sit godt og rett
Døme
  • ein stol med sitjerett form
Artikkelside

sete 3

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt sæti; av sitje

Tyding og bruk

  1. plass til å sitje på;
    (del av ein) sitjeplass
    Døme
    • sete på ein stol, sykkel;
    • ein buss med 40 sete
  2. det å sitje som medlem av ei forsamling og liknande
    Døme
    • ha, ta sete i retten
  3. Døme
    • hovudstaden er sete for dei øvste styresmaktene
Artikkelside

sarg

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk ‘kant’

Tyding og bruk

forsterkande ramme mellom beina på bord eller stol
Artikkelside

rygg

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hryggr

Tyding og bruk

  1. bakre del av overkropp
    Døme
    • rette ryggen;
    • vere brei over ryggen;
    • falle ein i ryggen – gå til åtak bakanfrå, svike;
    • bak ryggen på ein – utan at vedkomande veit om det, i smug
  2. øvste del av dyrekropp
    Døme
    • okserygg;
    • sitje på ryggen av ein hest;
    • katten skyt rygg
  3. (øvste del av) langstrekt fjell, høgdedrag og liknande
    Døme
    • fjellrygg;
    • åsrygg;
    • bølgjerygg
  4. del på stol, benk og liknande til å lene ryggen mot;
  5. bakarste del av bok
    Døme
    • skinnrygg
  6. del av klesplagg som dekkjer ryggen
    Døme
    • hol i ryggen på jakka

Faste uttrykk

  • ha i ryggen
    kunne lite på (noko(n)) til hjelp og støtte
  • ha ryggen fri
    vere sikra retrett
  • ha sterk rygg
    i overført tyding: tole mykje
  • leggje ryggen til
    hjelpe til
  • med ryggen mot veggen
    (kjempe) på siste skanse; (slåst) for livet
  • ta på ryggen
    ta på seg ei bør el. eit tungt ansvar
  • vende ryggen til
    vise (nokon) frå seg, svikte, forsmå
Artikkelside

røyrstol

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

stol av stålrøyr eller fletta røyr
Artikkelside

rygglene

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

del av stol, benk og liknande som ein kan lene ryggen mot;
Artikkelside

fungere

fungera

verb

Opphav

latin fungi ‘gjere, fullføre’

Tyding og bruk

  1. gjere teneste (mellombels, som vikar)
    Døme
    • han fungerer som trenar;
    • fungerande formann;
    • denne kassa får fungere som stol
  2. fylle oppgåva si;
    verke, gå (tilfredsstillande)
    Døme
    • maskinen, rotoren, hjartet, kroppen, systemet, samarbeidet fungerer (godt)
Artikkelside

feltstol

substantiv hankjønn

Opphav

etter tysk; jamfør feltseng

Tyding og bruk

lett stol som kan leggjast saman
Artikkelside

erkebispestol

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

jamfør stol (2)
Artikkelside

bøk

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt bók; same opphav som bok (1

Tyding og bruk

  1. tre med glatt, grå bork og ellipseforma blad i bøkefamilien;
    Fagus
    Døme
    • opp mot huset var det planta ein allé av eik og bøk
  2. ved eller emne av bøk (1)
    Døme
    • ein stol av bøk
Artikkelside
Side 7 av 8