Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 120 oppslagsord

komprimator

substantiv hankjønn

Opphav

av komprimere

Tyding og bruk

maskin til å presse saman avfall med
Artikkelside

kompresjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør komprimere

Tyding og bruk

  1. det å presse eller bli pressa saman
    Døme
    • høg kompresjon
  2. samanpressing av gass eller damp, til dømes i sylinderen i ein forbrenningsmotor
    Døme
    • motoren har god kompresjon;
    • måle kompresjonen
  3. samanklemming av sår, til dømes ved forbinding
  4. trykk av svulst, væske eller liknande på organ som ligg nær
Artikkelside

prakke på

Tyding og bruk

nøyde, presse, tvinge ein til å ta mot (noko);
Sjå: prakke
Artikkelside

tvinge nokon i kne

Tyding og bruk

presse nokon til lydnad;
Sjå: kne
Artikkelside

knebel 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk, opphavleg ‘tverrstong’; jamfør norrønt knefill ‘tverrstokk’

Tyding og bruk

pinne, tystykke eller liknande til å presse i munnen på person eller dyr for å hindre det i å gje lyd frå seg
Artikkelside

kne

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt kné

Tyding og bruk

  1. ledd mellom lår og legg
    Døme
    • krype på kne og olbogar;
    • slå seg på kneet;
    • ha vondt i knea;
    • han låg på kne på golvet
  2. framsida av kne (1) og den nedre delen av låret;
    jamfør fang (2)
    Døme
    • sitje på kneet til faren
  3. del av bukse som dekkjer framsida på kne (1);
    utposing på buksebein
    Døme
    • ei bukse med hol på kneet;
    • få kne i buksene
  4. i botanikk: ledd på stengel
  5. vinkelforma del av noko;
    Døme
    • kne på vassrøyr
  6. krapp sving på fjord, elv, dal og liknande;
    smal bergrygg

Faste uttrykk

  • be på sine kne
    be inntrengjande om noko
  • bøye kne for
    • knele for
    • vise seg underdanig eller vise respekt for
  • falle på kne
    knele
    • ho fall på kne og bad
  • i kne
    med minst eitt av knea mot underlaget
    • sige i kne under børa
  • ikkje nå/rekkje til knea
    ikkje kunne måle seg med
    • han når ikkje faren til knea som musikar
  • kome/vere på knea
    bli eller vere dårleg stelt økonomisk eller psykisk
  • skjelve i knea
    vere redd
  • stå på kne
    ha eitt eller begge knea mot eit underlag
  • til knes
    • opp til kneet
      • stå til knes i vatn;
      • kjolen rekk til knes
    • heilt, fullstendig
      • stå til knes i korrupsjonssaker
  • tvinge nokon i kne
    presse nokon til lydnad
  • vatn i kneet
    tilstand med unormalt mykje leddvatn i kneleddet
  • vere på knea etter nokon
    vere forelska i nokon
Artikkelside

knipe 2

knipa

verb

Tyding og bruk

  1. klemme, trykkje med fingrar, tong og liknande;
    Døme
    • knipe av noko;
    • knipe seg i armen
  2. trive, nappe, rive til seg;
    gripe, fakke
    Døme
    • vere snar til å knipe noko;
    • bli knipen i nasking
  3. klemme, trykkje, presse
    Døme
    • knipe saman munnen;
    • skoen knip
  4. vere vanskeleg;
    halde hardt
    Døme
    • det knip om kontantar
  5. spare, gnike
    Døme
    • knipe inn på utgiftene;
    • knipe på smøret
Artikkelside

knegå

verb

Tyding og bruk

  1. klemme eller presse ned med knea
Artikkelside

høgrepresse

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

presse (1, 3) med eit konservativt idégrunnlag
Artikkelside

jamme 2

jamma

verb

Opphav

av engelsk jam ‘presse, blokkere’

Tyding og bruk

hindre eller forstyrre elektronisk kommunikasjon ved å sende forstyrrande signal (med ein støysendar)
Artikkelside
Side 6 av 12