Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 100 oppslagsord

flippe ut

Tyding og bruk

Sjå: flippe
  1. bli så sint at ein mistar sjølvkontrollen
  2. ikkje ha hemningar;
    slå seg laus
Artikkelside

fly forbanna

Tyding og bruk

svært sint;
Sjå: forbanna
Døme
  • dette gjer meg fly forbanna
Artikkelside

blåse i barten

Tyding og bruk

uttrykkje misnøye med noko;
vere sint, brysk;
Sjå: bart
Artikkelside

i harnisk

Tyding og bruk

i krigshumør;
sint, rasande;
Sjå: harnisk
Døme
  • bilistane er i harnisk over prisane på drivstoff;
  • vedtaket har sett miljøaktivistar i harnisk
Artikkelside

ta på veg

Tyding og bruk

bli sint, fare opp (for noko);
Sjå: veg
Artikkelside

hisse seg opp

Tyding og bruk

bli sint eller oppøst;
Sjå: hisse
Døme
  • han har lett for å hisse seg opp
Artikkelside

gneistande

adjektiv

Opphav

av gneiste (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • eit gneistande bål
  2. som glitrar;
    strålande;
    Døme
    • gneistande auge;
    • gneistande solskin
  3. brukt som forsterkande adverb: svært, særs;
    Døme
    • gneistande kaldt;
    • ho var gneistande sint
Artikkelside

kvit

adjektiv

Opphav

norrønt hvítr

Tyding og bruk

  1. med same farge som nyfallen snø (eit fargeinntrykk som kjem fram når mest alt lyset blir kasta attende)
    Døme
    • kvit skjorte;
    • teikne på kvitt papir;
    • det kvite huset;
    • smile med kvite tenner;
    • ete fiskebollar i kvit saus til middag
  2. om hår og skjegg: kvit (1) av elde
    Døme
    • bli heilt kvit i håret
  3. om person: med unormalt lys hudfarge, til dømes på grunn av sinnsrørsle eller hardt strev
    Døme
    • vere kvit av sinne;
    • vere kvit og bleik av inneliv
  4. om person: med lys hudfarge
    Døme
    • ei kvit kvinne i 50-åra
    • brukt som substantiv
      • det økonomiske gapet mellom kvite og svarte i USA
  5. brukt som substantiv: sjakkspelar med kvite brikker
    Døme
    • kvit vinn med remis;
    • springaren til kvit vart sett ut av spel
  6. om eldre forhold, brukt som substantiv: antirevolusjonær, antikommunistisk (etter den kongelege franske lilja)
    Døme
    • kampen mellom dei raude og dei kvite

Faste uttrykk

  • det kvite i auga
    den kvite senehinna i auga
    • ho var så sint at vi berre såg det kvite i auga
  • gå kvit
    om sjø eller bølgjer: ha skumtoppar
    • sjøen går kvit
  • heise det kvite flagget
    overgje seg
  • kvit brur
    brur kledd i kvitt
    • ho skal stå kvit brur
  • kvit elefant
    noko dyrt og unyttig
  • kvit fisk
    fisk som er kvit i kjøtet, til dømes torsk og sei
  • kvit jul
    jul med snø
  • kvit lygn
    lygn for å spare nokon for ei lei sanning;
    naudlygn
  • kvit magi
    hekseri og trolldom som ikkje skader andre
  • kvit månad
    månad utan alkoholbruk
  • kvit slavehandel
    handel med personar med kvit hudfarge, særleg kvinner, som blir selde som billig arbeidskraft eller til prostitusjon
  • kvit som eit laken
    svært bleik
    • han vart kvit som eit laken i andletet
  • kvitt brød
  • kvitt flagg
  • kvitt gull
    legering av gull, kopar, sink og nikkel som er mykje brukt i smykke
  • kvitt kjøt
    kjøt frå fjørfe, særleg kylling og kalkun
    • forbruket av kvitt kjøt har auka
  • på det kvite lerretet
    på filmduken, ved filmen
  • skyte ein kvit pinn etter
    gje opp som tapt;
    gje opp vona om
Artikkelside

hisse

hissa

verb

Opphav

av lågtysk hitzen, hissen ‘drive fram’; av tysk hitzen ‘hete opp’

Tyding og bruk

  1. drive, eggje til å jage eller til å gjere åtak
    Døme
    • hisse hunden på nokon
  2. eggje til kamp eller åtak
    Døme
    • hisse nokon til kamp
  3. vekkje lidenskap;
    øse opp
    • brukt som adjektiv
      • hissande rytmar

Faste uttrykk

  • hisse opp
    få til å bli opphissa eller oppøst
    • ho klarte å hisse opp sjefen
  • hisse seg opp
    bli sint eller oppøst
    • han har lett for å hisse seg opp
Artikkelside

fortærande

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som fortærer;
    drepande (2), øydeleggjande
    Døme
    • fortærande lidenskap
  2. Døme
    • noko så fortærande!
    • det var fortærande at dette skulle skje no
  3. brukt som adverb: veldig, særs
    Døme
    • ein blir så fortærande sint
Artikkelside
Side 5 av 10