Avansert søk

Nynorskordboka 755 oppslagsord

substantiv hokjønn

bot som ein må betale for kvar dag som går over ein frist før eit pålegg er følgt eller ein kontrakt er oppfylt

substantiv hankjønn

norrønt dagr; samanheng med døgn

del av døgnet da det er lyst
Døme
- dag og natt;
- dagen gryr;
- langt på dag;
- han kom utpå dagen
brukt i helsing
Døme
- god dag!
- ha ein fin dag!
arbeidsdag
Døme
- arbeide full dag;
- vere ferdig for dagen
døgn som tidsrom
Døme
- ein dags tid;
- om 14 dagar;
- året har 365 dagar
døgn som tidspunkt;
dato
Døme
- kva for dag har vi i dag?
- tredje dag jul;
- til lykke med dagen!
- ord for dagen
brukt om ubestemt fastsetjing av tid
Døme
- frå den dagen;
- ein svart dag;
- ein dag hende det
tid nett no
Døme
- enno i dag;
- ungdomen av i dag;
- dagens problem
i fleirtal: brukt om tidbolk
Døme
- i dei dagar;
- i gamle dagar;
- han har gode dagar;
- huset har sett betre dagar
i fleirtal: liv, levetid
Døme
- ho er blitt berømt på sine gamle dagar
brukt som etterledd i fleirtal i nemning på arrangement, tilskiping som varer to dagar eller meir
Døme
- Olavsdagane

all sin dag
all si tid;
heile livet
han var stokk konservativ all sin dag
dags dato
i dag
per dags dato;
til dags dato har det ikkje hendt;
avtalen gjeld frå dags dato
den dag i dag
ennå
kva som skjedde med han, veit ho ikkje den dag i dag
ein av dagane
med det første;
snart
restlageret kjem til å bli seld ut ein av dagane
gje ein god dag i
ikkje bry seg om;
gje blaffen i
han gav ein god dag i arbeidet sitt
ha dagen
vere heldig;
lykkast
for å vinne, må ein ha dagen
her ein dag
nyleg
han ringde henne her ein dag
i alle dagar
brukt i uttrykk for undring
i alle dagar, kva er dette for noko?
kva i alle dagar skulle dei gjere no?
kvifor i alle dagar skulle vi gjere det?
i desse dagar
no, kva dag som helst
klart som dagen
innlysande
no minnest eg alt klart som dagen
kome for dagen
bli funnen eller kjend
eit stort arkiv har kome for dagen
leggje for dagen
vise
studentane har lagt for dagen ei stor interesse
no om dagen
no for tida
no til dags
no for tida
opp i dagen
- på jordyta;
  synberr
  plastleidninga ligg opp i dagen
- tydeleg, klart fram
  løyndomane kjem opp i dagen
sjå dagen
bli til
damelaget såg dagen i 2010
ta av dage
drepe
vere dags for
vere tid for eller på tide med
år og dag
lang tid
det er år og dag sidan eg såg han

vere heldig;

lykkast;

Sjå: dag

substantiv inkjekjønn

norrønt horn

utvokster av keratin på hovudet hos visse hovdyr
Døme
- kyr kan ha horn;
- oksen tok han på horna og slengde han bortover
- - elghorn
  - kuhorn
hardvoren substans som horn (1) er laga av;
keratin
Døme
- knappar av horn;
- vere hardt som horn
gjenstand laga av horn av ku eller liknande
Døme
- blåse i horn;
- drikke av hornet
- - drikkehorn
  - kruthorn
ting som liknar eller opphavleg likna horn (1)
- - bilhorn
  - posthorn
  - signalhorn
blåseinstrument av messing med traktforma opning
Døme
- han spelar horn i korpset
- - althorn
  - valthorn
lite, krumt bakverk med spiss i båe endane
Døme
- vi åt horn med ost til kvelds
brukt i stadnamn: form i landskap som stikk ut eller liknar eit horn
Døme
- Romsdalshornet er ein av dei mest populære toppane i Noreg;
- segle rundt Kapp Horn;
- landa på Afrikas Horn

engelsk horn
treblåseinstrument som liknar obo, men er stemt ein kvint lågare enn ein vanleg obo
få horn
bli bedregen av nokon
ha eit horn i sida til
bere nag til nokon
hornet på veggen
brukt om situasjon der den eldste, ofte i ei organisasjon, prøver å påverke med dei gammaldagse meiningane sine;
jamfør sjuande far i huset
vi skal sleppe å høyre så mykje frå han som heng i hornet på veggen
renne/stange horna av seg
ha ein vill og energisk periode for sidan å falle til ro
ho må få stange horna av seg medan ho er ung;
stormen har rent horna av seg
setje horn på
vere utru (2 mot
ta tyren/oksen ved horna
gå rett på vanskane
trekkje horna til seg
slutte å vise motvilje