Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 71 oppslagsord

grid

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt grið

Tyding og bruk

om norrøne forhold: trygd for liv og lemer, særleg på visse dagar (jul, påske) eller stader (på tinget, i kyrkjer)
Døme
  • be om grid

gudeheim

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(bustad for) gudar i eit mytologisk system
Døme
  • den norrøne gudeheimen

gudehov, gudehòv

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

hòv (3, 1) der ein dyrka norrøne gudar

gudeverd

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

mytologisk system som femner om alle gudane i ein viss religion;
Døme
  • den norrøne gudeverda;
  • den greske gudeverda

gudelære

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

lære om gudane i ein religion
Døme
  • den greske gudelæra;
  • det mytologiske verdsbiletet i den norrøne gudelæra

brageløfte

substantiv inkjekjønn

Opphav

førsteleddet av norrønt bragr ‘den gildaste, ypparste’

Tyding og bruk

  1. om norrøne forhold: høgtideleg løfte om å gjere eit storverk i det ein drakk ei brageskål;
  2. løfte som er vanskeleg å halde;
    Døme
    • partiprogram fulle av brageløfte

vester-

i samansetning

Opphav

av vest (2

Tyding og bruk

særleg om norrøne tilhøve;
som ligg vest for norskekysten

ættedrap

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

om norrøne forhold: drap i samband med blodhemn

tverrpall

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

om norrøne forhold: pall langs gavlveggen

trygd

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt trygð; av trygg

Tyding og bruk

  1. det å vere trygg, tryggleik;
    trygg tilstand;
    noko som gjer ein trygg;
    Døme
    • det er ei trygd å vite at …;
    • det ligg ei trygd i det;
    • finne trygd og ro;
    • det følgjer slik trygd med han
  2. økonomisk garanti, kausjon, pant
    Døme
    • gje, stille trygd for eit lån;
    • banken tek trygd i huset
  3. offentleg økonomisk tilskot til folk som kjem i visse vanskelege (økonomiske) stoder (av mellom anna sjukdom, skade, forsytarbyrd, arbeidsløyse) eller er over ein viss høg alder;
    Døme
    • alderstrygd;
    • arbeidsløysetrygd;
    • barnetrygd;
    • morstrygd;
    • sjuketrygd;
    • uføretrygd;
    • ulykkestrygd;
    • leve på trygd;
    • få trygd;
    • heve, auke trygdene
    • pengar utbetalte ved slikt tilskot
      • heve trygda
  4. (vernande) troppeavdeling
    Døme
    • framtrygd;
    • sidetrygd