Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 101 oppslagsord

flekk

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt flekkr

Tyding og bruk

  1. del av overflate med farge som er ulik omgjevnadene, ofte på grunn av søl
    Døme
    • få flekker på skjorta;
    • snøen ligg i flekker;
    • hesten har ein kvit flekk i panna
  2. plass eller punkt på jorda;
    lite område;
    Døme
    • eige ein flekk;
    • ha ein liten grøn flekk utanfor huset;
    • stå på same flekken
  3. Døme
    • ein flekk i histora vår

Faste uttrykk

  • ikkje kome av flekken
    ikkje kunne flytte seg;
    stå fast
    • han kom ikkje av flekken
  • på flekken
    med det same;
    med ein gong;
    straks
    • svare ja på flekken;
    • enkelte fekk tilbod om jobb på flekken
  • på flygande flekken
    med ein gong;
    straks
    • kom no på flygande flekken!
Artikkelside

ettervinter

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

siste del av vinteren
Døme
  • dei har hatt ein travel ettervinter og vår
Artikkelside

evt.

forkorting

Tyding og bruk

forkorting for etter vår tidsrekning;
jamfør e.Kr.
Artikkelside

tidsrekning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

måte å rekne og inndele tida på
Døme
  • vår kristne tidsrekning;
  • den jødiske tidsrekninga

Faste uttrykk

  • etter vår tidsrekning
    etter år 1;
    forkorta evt.
  • før vår tidsrekning
    før år 1;
    forkorta fvt.
Artikkelside

hovudkonkurrent

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

viktigaste, største konkurrent til noko
Døme
  • dei er hovudkonkurrenten vår i denne tevlinga
Artikkelside

hormonnivå

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

samansetjing av hormon i kroppen
Døme
  • hormonnivået styrer døgnrytmen vår
Artikkelside

hovudscene, hovudsene

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

  1. viktigaste, største scene (1) eller framsyningsstad til eit teater;
    til skilnad frå biscene
    Døme
    • eit teater har som regel ei hovudscene og ei eller fleire biscener
  2. viktigaste, største teater i ein by eller eit land
    Døme
    • Nationaltheatret blir rekna som vår hovudscene
Artikkelside

hovudkjelde

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. viktigaste kjelde (3) til opplysningar, informasjon og liknande
    Døme
    • intervju med dei overlevande var hovudkjelda til forfattaren
  2. viktigaste årsak eller utgangspunkt for noko
    Døme
    • fabrikken er hovudkjelda til forureininga;
    • hovudkjelda vår til D-vitamin er solskin
Artikkelside

hovudtema

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. største eller viktigaste tema;
    Døme
    • hovudtemaet på konferansen var omstilling;
    • dette er eit av hovudtemaa i boka;
    • hovudtemaet i politikken vår står fast
  2. første og viktigaste tema (2) i eit musikkverk
Artikkelside

far 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt faðir; same opphav som fader

Tyding og bruk

  1. mann som har barn
    Døme
    • han blir snart far;
    • bli far til ei jente;
    • far og son;
    • faren til Per;
    • far min er sterk;
    • god natt, far!
    • han far er ute;
    • far sjølv i stova
  2. i fleirtal: forfedrar
    Døme
    • landet som fedrane bygde
  3. særleg om Gud: vernar (1)
    Døme
    • himmelske Far;
    • vår Far i himmelen
  4. Døme
    • far til lova
  5. i tiltale til gut eller mann
    Døme
    • å nei, far, den går ikkje!

Faste uttrykk

  • sjuande far i huset
    (etter folkeeventyret Den sjuande far i huset) eldre, gretten person som følgjer med på alt og vil ha det avgjerande ordet
    • pensjonisten har ikkje tenkt å bli ein sjuanda far i huset
Artikkelside
Side 4 av 11