Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 168 oppslagsord

minoritet

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk, frå mellomalderlatin minoritas; av latin minor ‘mindre’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • vere i minoritet
  2. gruppe som utgjer eit mindretal av folket i eit land
    Døme
    • etniske minoritetar;
    • den kurdiske minoriteten i Tyrkia

Faste uttrykk

  • nasjonal minoritet
    folkegruppe med lang historisk tilknyting til eit land som staten har forplikta seg til å stø i arbeidet med å ta vare på tradisjon, religion, kultur og språk
    • nasjonale minoritetar i Noreg er jødar, romanifolk/taterar, romar, kvener og skogfinnar

matkultur

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kultur knytt til matlaging
Døme
  • lokal matkultur

mccarthyisme

substantiv hankjønn

Uttale

mækarti-iˊsme

Opphav

etter namnet til den amerikanske senatoren J. McCarthy, 1909–1957

Tyding og bruk

rørsle (særleg) i USA på 1950-talet som sverta og reinska ut alle (påståtte) kommunistiske tendensar i kultur- og samfunnslivet

materiell 2

adjektiv

Opphav

gjennom fransk, frå seinlatin materialis; jamfør material

Tyding og bruk

Døme
  • materiell og åndeleg kultur;
  • ei ulykke med berre materielle skadar;
  • materielle gode som mat og klede

åtferdsforstyrring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. åtferd eller veremåte som vik av frå det som blir oppfatta som normalt for ei gjeven aldersgruppe i ein gjeven kultur
  2. samneming for psykiske lidingar kjenneteikna av aggresjon

leivning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

noko som er leivd;
Døme
  • gje hunden leivningar frå middagen;
  • leivningar av ein gammal kultur

Faste uttrykk

  • dei jordiske leivningane
    det som er att av ein avdød

klassikar

substantiv hankjønn

Opphav

av latin classicus ‘førsteklasses’; jamfør klassisk

Tyding og bruk

  1. framståande forfattar eller kunstnar som har skapt verk med varig verdi
    Døme
    • klassikarane frå antikken;
    • dei nynorske klassikarane Aasen, Vinje og Garborg
  2. kunstverk skapt av klassikar (1)
    Døme
    • boka vil bli ein klassikar
  3. granskar eller tilhengjar av klassisk kultur

kulturkjerring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

(eldre) kvinne som er særs oppteken av kultur (2) og kulturaktivitetar
Døme
  • middelaldrande kulturkjerringar;
  • kulturkjerringane er dei største boklesarane

kulturfelt

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

grein eller del av samfunnslivet som gjeld kultur (3)
Døme
  • dei har stor kompentanse på kulturfeltet

kultursjokk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

sjokkarta møte med ein annan kultur (1)
Døme
  • ho fekk kultursjokk da ho flytta til USA