Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 6640 oppslagsord

realisere

realisera

verb

Opphav

gjennom fransk, frå latin realis; jamfør real (3

Tyding og bruk

  1. gjere til røyndom;
    verkeleggjere, gjennomføre;
    Døme
    • realisere ein plan
  2. gjere om i pengar;
    selje (til nedsett pris)
    Døme
    • realisere heile varelageret

Faste uttrykk

  • realisere seg sjølv
    bruke evnene og anlegga fullt ut
Artikkelside

real 2

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: kortord for klassesteg på realskule eller reallinje på gymnas
Døme
  • gå i 3. real
Artikkelside

raudsprengd

adjektiv

Tyding og bruk

om andletshud eller auge: med raud farge
Døme
  • vere raudsprengd i andletet
Artikkelside

redundans

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin, opphavleg ‘sløsing (med ord)'

Tyding og bruk

uttrykksform som gjev fleire opplysningar om innhaldet enn ein treng for å oppfatte det;
overflod av informasjon
Artikkelside

recessiv

adjektiv

Uttale

resˊsesiv

Opphav

frå latin ‘vikande’

Tyding og bruk

om arveanlegg: mindre dominerande;
vikande;
Artikkelside

raute

rauta

verb

Opphav

lydord

Tyding og bruk

om storfe: gje frå seg varslings- eller lokkelyden sin;
Døme
  • kyrne rautar på båsen
Artikkelside

PR-jippo

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av PR og jippo

Tyding og bruk

påfunn eller arrangement som skal gje merksemd om ei sak;
Døme
  • feiringa var planlagd som eit gigantisk PR-jippo
Artikkelside

ein 2, éin

determinativ kvantor

Opphav

norrønt einn, ein, eitt

Tyding og bruk

grunntalet 1;
det første talet i talrekkje
Døme
  • ein og ein er to;
  • ein meter, ei mil, eit hekto;
  • alt på ein gong;
  • på ei og same tid;
  • alt låg i ei røre;
  • ein i senn;
  • ein om gongen;
  • ein etter ein gjekk sin veg;
  • det er ei som kan skrive!
  • ta for seg ein for ein

Faste uttrykk

  • alt i eitt
    • stadig
      • ho måtte alt i eitt kike bort på han
    • samling av fleire opplysingar, funksjonar eller liknande
      • religion, nasjon og identitet – alt i eitt
  • bli nummer éin
    bli best;
    vinne
  • ein dagen
    her om dagen
  • ein eller annan
    noko eller nokon;
    ein viss;
    einkvan
    • på ein eller annan måte;
    • i sentrum av ein eller annan by;
    • der inne stod ein eller annan;
    • på eit eller anna vis
  • ein og annan
    nokre (få)
  • eitt og anna
    mangt, ymse
    • kome med eitt og anna hint
  • eitt og hitt
    mangt eit
  • eitt å gjere
    éin utveg eller éi løysing som må veljast
    • dei har eitt å gjere;
    • her er det berre eitt å gjere
  • gå i eitt
    • flyte saman
      • gå i eitt med omgjevnadene
    • halde fram utan stans
      • dagen går i eitt, utan pause
  • i eitt køyr
    utan opphald
  • i eitt og alt
    på alle måtar
    • dei var samde i eitt og alt
  • i eitt vekk
    stadig
    • han fortalde vitsar i eitt vekk
  • kvar ein
    alle
    • kvar ein busk;
    • kvart eit menneske
  • kvar og ein
    alle
    • kvar og ein må ta ansvar
  • med eitt
    brått
  • med éin gong
    straks
  • på ein, to, tre
    svært raskt;
    på ein augeblink
    • vere ferdig på ein, to, tre;
    • huset vart ikkje bygt på ein, to, tre
  • under eitt
    samla
    • sakene blir handsama under eitt
Artikkelside

handfast

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • eit handfast resultat;
    • handfaste prov;
    • handfast humor
  2. om person: myndig (2), robust
    Døme
    • han var ein handfast kar
    • brukt som adverb
      • gå handfast til verks
Artikkelside

egoistisk

adjektiv

Tyding og bruk

som først og fremst tek omsyn til seg sjølv (eller vitnar om ei slik tilbøyelegheit);
Døme
  • ikkje ver så egoistisk!
  • ei egoistisk innstilling
  • brukt som adverb:
    • handle egoistisk
Artikkelside
Side 3 av 664