Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 308 oppslagsord

oppsving

substantiv inkjekjønn

Opphav

truleg frå tysk; jamfør svinge

Tyding og bruk

rask utvikling til det betre;
Døme
  • vone på oppsving for skipsfarten;
  • oppsving i fisket
Artikkelside

opphøgd

adjektiv

Opphav

av høgje og opphøgje

Tyding og bruk

  1. som er heva opp;
    som stikk fram
    Døme
    • opphøgd skrift;
    • ein opphøgd stad
  2. i overført tyding: som er betre eller står over det ordinære
    Døme
    • vere i opphøgd stemning
Artikkelside

oppskrytt

adjektiv

Opphav

av opp og skryte (2

Tyding og bruk

som er blitt omtalt betre enn det er grunnlag for
Døme
  • ei oppskrytt bok
Artikkelside

opprusta 2

adjektiv

Tyding og bruk

som har fått høgare eller betre standard;
som er forbetra
Døme
  • museet får ei opprusta bygning;
  • sentrum vil vere ferdig opprusta før sommaren
Artikkelside

rapportere

rapportera

verb

Opphav

av fransk rapporter

Tyding og bruk

  1. gje rapport (1) om noko;
    melde frå
    Døme
    • rapportere om brannfare;
    • pasientane rapporterte at dei ikkje vart betre av behandlinga
  2. om jakthund: kome attende til jegeren for å signalisere at det er vilt i nærleiken

Faste uttrykk

  • rapportere til
    ha som sin direkte overordna
    • administrerande direktør rapporterer til konserndirektøren
Artikkelside

heve, hevje

heva, hevja

verb

Opphav

norrønt hefja, truleg av tysk heben; jamfør dansk hæve

Tyding og bruk

  1. setje høgare;
    lyfte
    Døme
    • heve glaset;
    • heve taktstokken;
    • heve taket;
    • heve blikket
  2. gjere betre;
    styrke, auke
    Døme
    • heve nivået
    • brukt som adjektiv:
      • få ein hevd levestandard
  3. få utbetalt
    Døme
    • heve løn;
    • heve ein sum i banken
  4. gjere slutt på;
    oppheve, annullere, bryte
    Døme
    • heve ein kontrakt;
    • heve trulovinga;
    • heve møtet

Faste uttrykk

  • heve augebryna
    syne skeptisk undring
  • heve seg over
    ikkje bry seg om
    • han hevde seg over folkesnakket
  • heve seg
    stige
    • deigen hever seg;
    • brystet hevde seg;
    • landet har hevt seg etter istida;
    • dei høge toppane hever seg over slettelandet
  • heve stemma
    snakke høgare
  • heve taffelet
    ende måltidet
  • kjenne seg hevd over
    • kjenne seg betre enn
      • han kjende seg hevd over mengda
    • meine at reglar, normer og liknande ikkje gjeld ein sjølv
      • dei kjende seg hevde over lov og styresmakter
  • med hevd hovud
    stolt, sjølvmedviten
  • på tå hev
    • på tærne
      • stå på tå hev
    • i skjerpa, vaken tilstand
      • spelararne var på tå hev frå kampstart
  • vere hevd over
    • vere upåverka av
      • ho er hevd over kritikk;
      • dei er hevde over slike løyer
    • ikkje vere til å ta feil av
      • dette er hevt over all tvil
Artikkelside

plastikkirurgi, plastikk-kirurgi

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kirurgi som blir gjort for å reparere eller betre ein persons utsjånad
Artikkelside

plastisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld plastikk (1)
    Døme
    • plastisk kunst
  2. Døme
    • ein plastisk masse;
    • plastiske sprengstoff
  3. som har romverknad
    Døme
    • eit plastisk målarstykke
  4. uttrykksfull, levande, vakker
    Døme
    • skildringa er plastisk;
    • plastisk mimikk
  5. om medisinsk inngrep: som skal reparere eller betre ein persons utsjånad
    Døme
    • plastisk kirurgi;
    • ein plastisk operasjon;
    • plastiske inngrep
Artikkelside

plastikk

substantiv hankjønn

Uttale

plastikˊk

Opphav

av fransk plastique; av plast

Tyding og bruk

  1. formande kunst, modellering;
  2. kunsten å føre seg mjukt, ledig og vakkert
  3. i medisin: kirurgisk inngrep for å normalisere eller betre ein persons utsjånad;
    Døme
    • kosmetisk plastikk
Artikkelside

berekraftig

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som ber seg økonomisk;
    Døme
    • eit berekraftig tiltak
  2. om samfunns- og naturtilhøve med omsyn til økologi: som har berekraft (2)

Faste uttrykk

  • berekraftig utvikling
    utvikling som gjev økonomisk vekst og betre levekår for folk i dag utan å tære på livsgrunnlaget for framtidige generasjonar
Artikkelside
Side 3 av 31