Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 335 oppslagsord

overfall

substantiv inkjekjønn

Opphav

av overfalle

Tyding og bruk

brått og veldig åtak
Døme
  • det tyske overfallet på Noreg;
  • rått overfall på eldre kvinne
Artikkelside

politidistrikt

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

eining i politiet (2 som ligg under Politidirektoratet
Døme
  • frå 2016 er Noreg delt inn i tolv politidistrikt
Artikkelside

gong 1

substantiv hankjønn

Opphav

av gå (1; same opphav som gang

Tyding og bruk

  1. einskilt tilfelle da noko hender
    Døme
    • det var ein gong ein konge;
    • ein gong i neste månad;
    • det hende mange gonger at …;
    • ein sjeldan gong;
    • enda ein gong;
    • ein gong til;
    • mang ein gong;
    • nokre gonger;
    • kvar einaste gong;
    • dei treftest einkvan gongen;
    • denne gongen var det ho som vann;
    • førre gongen tapte ho;
    • neste gong går det betre;
    • det er siste gongen eg gjer det;
    • eg var der for første gong
  2. brukt om kvar einskild oppattaking av viss mengd eller storleik, ofte som uttrykk for multiplikasjon
    Døme
    • Noreg er åtte gonger større enn Danmark;
    • vi fiska tre gonger så mykje som dei;
    • tre gonger tre er ni
  3. Døme
    • ein gong med øl

Faste uttrykk

  • ein gong imellom
    av og til, stundom
    • dei reiste bort ein gong imellom
  • ender og gong
    somme tider;
    stundom
  • for éin gongs skyld
    berre denne eine gongen
  • gong og annan
    somme tider;
    stundom
  • gong på gong
    stadig vekk
  • med éin gong
    straks
  • om gongen
    så mykje eller så mange (av det som er nemnt) for kvar einskild gong
    • kome to og to om gongen;
    • vere vald for fire år om gongen
  • på éin gong
    samstundes
  • éin gong for alle
    slik at ein ikkje treng ta det opp att meir
    • seie det éin gong for alle;
    • betale éin gong for alle
Artikkelside

offiser

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin , av officium

Tyding og bruk

  1. militært befal (1), i Noreg frå og med fenrik til og med general eller admiral
    Døme
    • offiserar og meinige
  2. befal (2) i handelsflåten
    Døme
    • offiserar og mannskap
  3. person med høgare stilling i ein organisasjon med militær oppbygging
    Døme
    • ho er offiser i Frelsesarmeen
  4. kvar av dei åtte viktigaste brikkene i sjakk, det vil seie alle utanom bøndene
Artikkelside

okkupere

okkupera

verb

Opphav

frå latin ‘ta i eige’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • tyskarane okkuperte Noreg
  2. ta i bruk;
    ta i eige
    Døme
    • ungdomar okkuperer det tomme huset
  3. sikre seg;
    ta opp
    Døme
    • han okkuperte den beste stolen i stova
Artikkelside

okkupasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å okkupere;
det å ta herredøme over noko;
militær hærsetjing av eit land
Døme
  • den tyske okkupasjonen av Noreg
Artikkelside

utanriksdepartement

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

departement som tek seg av dei tilhøva eit land har til andre land
Døme
  • Utanriksdepartementet – (i Noreg), fork. UD
Artikkelside

nording

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person frå Nord-Noreg;
til skilnad frå søring (2)
Artikkelside

partnardrap

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

drap på partnar (2)
Døme
  • kvart fjerde drap i Noreg er eit partnardrap
Artikkelside

nynorsk 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av nynorsk (2

Tyding og bruk

  1. sidan 1929: nemning på det offisielle skriftspråket i Noreg som vart skapt av Ivar Aasen på grunnlag av norske målføre;
    jamfør landsmål;
    til skilnad frå bokmål (2)
    Døme
    • denne boka er skriven på nynorsk;
    • ei styrking av nynorsken
    1. brukt i nøytrum:
      • han skriv eit godt nynorsk
  2. i språkvitskap: norsk språk etter 1500;
Artikkelside
Side 3 av 34